اوامر

جلسه ۶ – PDF جلسه ششم ضد – بررسی ثمره عملی – اشکال صاحب منتقی الاصول به محقق نایینی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۷/۱۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم شیخ بهایی معتقد است چه بنابر قول به اقتضا و چه بنابر قول به عدم اقتضاء، نماز مزاحم با ازاله باطل است و این بحث فاقد ثمره عملی است. محقق خراسانی به شیخ بهایی اشکال نمودند که نتیجه اشکال ایشان این است که ثمره این بحث به قوت خود باقی است. یعنی بنابر قول به اقتضاء نماز باطل است ولی بنابر قول به عدم اقتضاء نماز صحیح است. محقق نایینی به دفاع از شیخ بهایی به محقق خراسانی اشکالی کردند که در جلسه قبل بیان کردیم. محصل اشکال محقق نایینی این

جلسه ۵ – PDF جلسه پنجم ضد – بررسی ثمره عملی – کلام محقق نایینی و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۷/۱۰   خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا بین قول به اقتضاء و عدم اقتضاء ثمره عملیه‌ای می‎باشد یا خیر؟ یعنی آیا بر نزاع و اختلاف بین قائل شدن به این که امر به شئ مقتضی نهی از ضد است یا این‎که امر به شئ مقتضی نهی از ضد نیست، ثمره عملیه‌ای مترتب می شود یا خیر؟ محقق خراسانی فرمودند: این بحث دارای ثمره عملیه است و آن این که، اگر قائل به اقتضاء شویم، در ضد خاص عبادی باید قائل به فساد و بطلان شویم و اگر قائل به عدم اقتضاء شویم، عمل عبادی که ضد خاص به

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم ضد – بررسی ثمره عملی – طریق دوم برای انکار ثمره و بررسی آن ۱۳۹۷/۰۷/۰۹   خلاصه جلسه گذشته برای بحث از «امر به شئ مقتضی نهی از ضد می باشد یا خیر»؟ ثمره ای عملی بیان شده که محل نقض و اشکال قرار گرفته است. ثمره عملی: اگر قائل به اقتضاء شویم، در ضد خاص عبادی مثل نماز که ضد ازاله می¬باشد، اگر ازاله ترک شود، موجب بطلان نماز است؛ ولی اگر قائل به عدم اقتضاء شویم نتیجه اش این است که در حالی که ازاله واجب بوده اگر اتیان به نماز شود، نماز صحیح است. پس طبق یک قول اگر مکلف در حالی که باید از مسجد ازاله نجاست کند نماز بخواند،

جلسه ۳ – PDF جلسه سوم ضد – ثمره عملی بحث اقتضاءامر به شئ نسبت به نهی از ضد ۱۳۹۷/۰۷/۰۸   خلاصه جلسه گذشته ثمره عملی بحث اقتضاء امر به شئ نسبت به نهی از ضد برای بحث از این که آیا امر به شئ مقتضی نهی از ضد می باشد یا خیر؟ ثمره ای عملی بیان شده که عبارت است از این که، طبق نظر قائلین به اقتضاء اگر ضد خاص عبادت باشد، عبادت فاسد و باطل است. اما طبق نظر قائلین به عدم اقتضاء این عبادت فاسد و باطل نیست. اگر امر به شئ مقتضی نهی از ضد خاص باشد و آن ضد خاص یک عمل عبادی باشد، مجرای این ثمره است که ما مثال به ازاله و

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم ضد – ثمره عملی بحث اقتضاءامر به شئی نسبت به نهی از ضد ۱۳۹۷/۰۷/۰۷    ثمره عملی بحث اقتضاء امر به شئ نسبت به نهی از ضد نظر مختار در بحث از ضد این شد که امر به شئ نه مقتضی نهی از ضد خاص است و نه مقتضی نهی از ضد عام است. تنها یک مسئله باقی مانده که دروازه ورود به بحث ترتب می باشد و آن نیز بحث از ثمره مسئله ضد است. این بحث که امر به شئ مقتضی نهی از ضد می باشد یا خیر؛ آیا ثمره ای دارد یا ندارد؟ آیا این بحث صرفاً یک بحث علمی است یا ثمره عملی نیز دارد؟ اگر شخصی قائل به اقتضاء

جلسه ۱ – PDF جلسه اول تذکر اخلاقی (برتری عالم عامل بر عابد) ۱۳۹۷/۰۷/۰۴   برتری عالم عامل بر عابد در جلسه قبل مطالبی درباره وجه اهمیت علم و برتری عالم و فقیه نسبت به عابد بیان شد. رسول خدا (ص) در روایتی می فرمایند: «فَقِيهٌ‏ وَاحِدٌ أَشَدُّ عَلَى‏ الشَّيْطَانِ‏ مِنْ‏ أَلْفِ‏ عَابِد» ؛ وجود یک فقیه بر شیطان، شدیدتر و سخت تر و مشقت بارتر است از وجود بیش از هزار عابد. اگر هزار عابد کار شیطان را سخت می کنند یک فقیه از هزار عابد بر شیطان گران تر است. در این جلسه اشاره¬ای می کنم به این که عالمی این ارزش و برتری را دارد، عالمی در روز قیامت می تواند شفاعت کند، عالمی اشد بر شیطان

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم کلام محقق خراسانی – دو اشکال و پاسخ بعضی از بزرگان ۱۳۹۸/۰۷/۱۶   المقصد الثانی: نواهی مطلب اولی که محقق خراسانی در ابتدای بحث از نواهی مطرح می‎کنند این است که ماده نهی و صیغه نهی به چه معناست؟ نظیر این بحث را در اوامر نیز داشتیم. اولین بحث این بود که امر به چه معنا است، یعنی «الف، میم و راء» و بعد اینکه صیغه نهی به چه معنا است، مثل هیئت «افعل». آنجا به تفصیل درباره ماده امر یعنی کلمه «الف، میم و راء» و نیز هیئت امر و معنا و مفهوم آن بحث کردیم. قهراً این بحث درباره نواهی نیز مطرح می‎شود که ماده نهی چه معنایی دارد، یعنی کلمه «نون،

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم الامر بعد الامر ۱۳۹۸/۰۷/۱۵   الامر بعد الامر آخرین مطلبی که از مبحث اوامر باقی مانده امر بعد الامر است. یعنی اگر مولایی به عبدش امر کرد و گفت: «اکرم زیداً»، ولی قبل از آنکه عبد این امر را امتثال کند مجدداً گفت: «اکرم زیداً» یعنی همان امر را تکرار کرد؛ در این صورت آیا امر دوم تأکید همان امر اول است یا تأسیس امر دیگر؟ اگر تأکید امر اول باشد قهراً یک امتثال بیشتر لازم نیست و اگر تأسیس باشد باید دو امتثال صورت بگیرد، یعنی زید دو بار اکرام شود، یکی به مقتضای امر اول که عقل حکم به لزوم اتیان آن می‎کند، دیگری هم به مقتضای امر دوم که آن هم

جلسه ۱۰ -PDF جلسه ده الامر بالامر بشئ ۱۳۹۸/۰۷/۱۳   دو بحث مختصر و کوتاه از اوامر باقی مانده که قبل از ورود به بحث نواهی خیلی خلاصه به آن‎ها اشاره می‎کنیم. الامر بالامر بشئ می‎خواهیم ببینیم اگر کسی به دیگری دستور دهد که تو به دیگران امر کن که مثلا فلان کار را انجام دهند، آیا این «امر بالامر» همانند امر اولی است که باید در خارج در هر شرایطی محقق شود یا یک تفاوتی با امر اول دارد، از این مسئله تعبیر به «الامر بالامر بشئ» می‎کنند. تاکنون بحث در جایی بود که امر توسط مولی صورت گرفته و واسطه‎ای در کار نیست، یعنی آمر دستور خودش را مستقیماً به مخاطبین اعلام می‎کند و مخاطبین نیز به حکم

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم تقسیم سوم واجب: موقت و غیر موقت – تبیعة القضاء للاداء – بررسی جریان استصحاب برای اثبات قضاء – اشکال و پاسخ ۱۳۹۸/۰۷/۱۰ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم بحث در این است که اگر دلیلی بر وجوب قضاء نداشته باشیم و از خود دلیل واجب موقت نتوانیم وجوب قضاء را استفاده کنیم آیا با استصحاب می‎توانیم وجوب قضاء را ثابت کنیم یا خیر؟ توضیح دادیم که چون مهمترین رکن استصحاب یعنی اتحاد قضیه متیقنه و قضیه مشکوکه در این فرض محقق نیست، استصحاب جریان پیدا نمی‎کند. یعنی آنچه را که قبلا به آن یقین داشتیم وجوب عمل در وقت خاص بود، مثل وجوب نماز ظهر در بین زوال تا غروب آفتاب الان این یقین