دروس خارج

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم- کلام محقق نایینی در ۱۳۹۵/۰۹/۲۳ خلاصه جلسه گذشته بحث در مورد کلام محقق نایینی حول شرط متاخر بود. در جلسه قبل بیان کردیم کلام ایشان دارای دو بخش است. در بخش اول محل نزاع را در ضمن چهار امر تحریر کردند، و نتیجه گرفتند که  نزاع در شرط متاخر پیرامون علل و مقدماتی است که شرعی باشند نه عقلی نه عناوین انتزاعی و علل غایی، همچینین ایشان فرمودند شرایط مامور به نیز از محل نزاع خارج هستند و مشکلی در تاخر شرط مامور به از مشروط نمی باشد. لذا نزاع در شرط متاخر تنها پیرامون شرایط تکلیف

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم- کلام محقق نایینی در ۱۳۹۵/۰۹/۲۲ کلام محقق نایینی در جلسه قبل بیان  کردیم که در مسئله شرط متاخر محقق نایینی کلامی دارند که چون تا حدودی متفاوت با سخنان بسیاری از بزرگان است آن را مورد بررسی قرار می¬دهیم. ایشان ضمن پذیرش اجمالی اشکال شرط متاخر، ابتداء چهار مسئله را به عنوان مقدمه بیان می¬کنند تا محل نزاع منقح شود و سپس وارد اصل بحث می شود. در واقع کلام ایشان دو بخش دارد: بخش اول: مربوط به تحریر محل نزاع می شود و اموری که از محل نزاع خارج می باشند. بخش دوم: مربوط به اشکال

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم- حق در پاسخ به اشکال ۱۳۹۵/۰۹/۲۱ خلاصه جلسه گذشته همانطور که بیان شد حق در حل مشکل شرط متاخر این است که امور شرعیه و آن چه که متعلق به آن است همه از اعتباریات می باشند؛ چه خود حکم، چه شرائط حکم، چه شرائط مامور به همه اعتباری هستند و امر شان وضعاً و رفعا به ید شارع است. لذا شارع می¬تواند اعتبار کند به این نحو که مثلا فعلی که  مسبوق به فلان شئ است یا عملی که ملحوق به فلان شئ است، تعظیم و احترام و عبادت محسوب می¬شود، مثل غسل لیل برای صوم

جلسه ۳۱ – PDF جلسه سی و یکم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم- حق در مساله (راه حل ۱۳۹۵/۰۹/۲۰ خلاصه جلسه گذشته تا کنون هشت راه حل برای رفع مشکله شرط متاخر بیان گردید که در بین این راه حل ها و پاسخ های ارائه شده به نظر می رسد راه حلی که محقق اصفهانی بیان فرمودند قابل قبول باشد. در جلسات گذشته در مورد تمام راه حل های هشت گانه به تفصیل بحث کردیم و اشکالات آنها را نیز بیان کردیم، یعنی هم راه حل محقق خراسانی، راه حل محقق عراقی، راه حل منسوب به شیخ انصاری و منسوب به نراقی و مرحوم سید یزدی همه را به تفصیل

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم (بررسی راه حل هفتم- را ۱۳۹۵/۰۹/۱۷  خلاصه جلسه گذشته راه حل هفتم برای مشکل شرط متاخر توسط امام خمینی(ره) در جلسات قبل بیان شد. ایشان با استناد به بعضی مقدمات عقلیه درصدد حل مشکل بر آمدند. محصل راه حل ایشان عبارت از این بود که در موارد شرط متاخر، مسئله، مسئله تاثیر موجود فی المعدوم نیست؛ زیرا آن چه که تقدم دارد، تقدمش یک تقدم ذاتی است نه وصفی، بله اگر تقدم آن شئ وصفی بود قهرا طبق قاعده فرعیت باید آن شی موجود می¬بود تا متصف به تقدم و تاخر بشود، ولی وقتی تقدم، تقدم ذاتی باشد دیگر

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم(راه حل هفتم- بخش دوم ۱۳۹۵/۰۹/۱۶ خلاصه جلسه گذشته بحث پیرامون راه حل امام خمینی(ره) برای مشکل شرط متاخر بود. همانطور که در جلسه قبل بیان شد راه حل ایشان مشتمل بر چهار بخش است. در بخش اول و دوم که در واقع به عنوان مقدمه راه حل هفتم محسوب می شوند، امام خمینی(ره) می-فرمایند: تقدم اجزاء زمان نسبت به یکدیگر ذاتی آن ها می¬باشد، به این معنا که ذات بعضی از اجزاء زمان مقدم بر بعضی دیگر از اجزاء زمان می¬باشند. لذا اساسا مسئله تقدم و تاخر در اجزاء زمان از قبیل اتصاف یک شئ به وصف

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم(راه حل هفتم) ۱۳۹۵/۰۹/۱۴ مروری بر مباحث گذشته بحث پیرامون اشکال شرط متاخر بود. بیان شد که التزام به شرط متاخر مخالفت با یک قاعده عقلیه است. چون طبق حکم عقل، شئ معدوم نمی¬تواند در شئ موجود تاثیر بگذارد و علت برای شئ موجود باشد، ولو به نحو شرطیت. زیرا شرط نیز یکی از اجزاء علت تامه است و اگر شئ مشروط به چیزی باشد که وجودا متاخر از آن است معنایش این است که چیزی که معدوم است مؤثر در شئ موجود باشد و این محال است. پاسخ¬ها و راه حل هایی برای این اشکال توسط بزرگان

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم (بررسی راه حل ششم) ۱۳۹۵/۰۸/۲۵  خلاصه جلسه گذشته راه حل ششم برای مشکل شرط متاخر و رفع محذور تاخر علت و سبب از معلول در مثل شرط متاخر که محقق عراقی ارائه دادند عبارت بود از این که: اولاً: به طور کلی مسئله اعتباریات متفاوت از شرعیات است. ثانیاً: این مسئله در تکوینیات نیز قابل حل است. زیرا می توان گفت: تاثیر گذاری مربوط یه یک حصه خاصی از طبیعت علت است و آن هم آن وجود و حصه¬ای است که در اثر اضافه به معلول پیدا شده است که اضافه آن شی به آن شرط در

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم (راه حل پنجم و ششم) ۱۳۹۵/۰۸/۲۴ خلاصه جلسه گذشته تا کنون چهار راه حل برای مشکل شرط متاخر بیان شد و هر چهار راه حل مورد اشکال قرار گرفت. راه حل پنجم (مرحوم سید) مرحوم سید صاحب کتاب عروه می فرماید: به طور کلی در عقلیات، تکوینیات، شرعیات و اعتباریات مقدمه سابقه و لاحقه وجود دارد. مقدمات سابقه و لاحقه در تکوینیات مانند این که ما یک روز را متصف به اول ماه می کنیم و می¬گوییم آن روز، اول ماه است. لکن این یک شرطی دارد که عبارت است از وجود آن روز بعد از ماه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم مقدمه واجب- مباحث مقدماتی – تقسیم چهارم: مقدمه متقدمه، مقارنه، متاخره- جهت اول: صحت تقسیم (اشکال به محقق خراسانی- ۱۳۹۵/۰۸/۲۳ در جلسه گذشته در مورد راه حل اول که توسط محقق خراسانی برای حل اشکال شرط متاخر ارائه شده گفتیم اگر شرط، شرط حکم باشد راه حل ایشان مشکلی را حل نمی¬کند و اشکال همچنان پا برجاست. بررسی راه حل اول در شرط مامور به همانطور که قبلا بیان شد به نظر محقق خراسانی در شرط مامور به آنچه که فی الواقع شرطیت دارد چیزی دیگری است و آنچه که گمان می کنیم شرط مامور به است در واقع شرط نیست. ایشان می فرمایند: شرط عبارت است از آن اضافه¬ و نسبتی