سایر دروس

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم ادله عدم جواز آمین بعد از سوره ۱۳۹۶/۰۲/۲۵ ادله عدم جواز آمین بعد از سوره دلیل اول: اجماع در مورد تامین، یعنی آمین گفتن بعد از سوره حمد در نماز عرض کردیم تقریباً اجماعی است که این جایز نیست، یعنی در بین علماء شیعه هم متقدمین و هم متاخرین قائل به عدم جواز هستند، اما در بین علماء اهل سنت از بین مذاهب چهارگانه تنها مذهب مالکی معتقد است که تامین مستحب است، ولی سه مذهب دیگر(حنبلی، و حنفی و شافعی¬ها) قائل به وجوب تامین هستند، قدر مشترک بین مذاهب اربعه اهل سنت، جواز و مطلوبیت آمین بعد از سوره حمد است، این درست مقابل نظر فقهای شیعه است که تقریباً همگی

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم جزئیت بسم الله در سوره حمد- حکم آمین گفتن در آخر سوره ۱۳۹۶/۰۲/۲۴ جزئیت بسم الله، در سوره حمد در مورد اینکه بسم الله جزء سوره حمد و نیز همه سوره¬های قرآن هست در بین علمای شیعه تقریباً اختلافی نیست، اما در بین علماء اهل سنت اقوال مختلفی ذکر شده است، بین دانشمندان شیعه، بسم الله را هم جزء سوره حمد می‌دانند و هم جزئی از همه سوره¬های قرآن و خود اینکه در قرآن‌ها هم بسم الله ذکر شده و در همه صور آمده است، شاهدی بر این که این جزء سوره است، و چیزی نبوده که بعداً اضافه شده باشد، از زمانی هم که قرآن تدوین و جمع¬آوری شده است تاکنون

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم اسامی چهارگانه مشهور ۱۳۹۶/۰۲/۲۳ اسامی چهارگانه مشهور در مورد اسامی سوره حمد و فضیلت سوره حمد مطالبی را عرض کردیم، بعضی از دوستان درباره نامگذاری سوره حمد به مثانی سوال کردند، لازم است مقداری در مورد این مسئله توضیح بیشتری بدهیم. بطور کلی نام‌هایی که برای سوره حمد به کار رفته تقریباً حدود بیست و دو نام است. در بین این نام‌ها چهار نام و لقب معروف و مشهور هستند، ۱. ام الکتاب، ۲. فاتحة الکتاب، ۳. السبع المثانی، ۴. حمد. «حمد» در بین این چهار اسم از بقیه شهرت بیشتری دارد، نام‌های غیر مشهور هم، مثل: وافیه، کافیه، شافیه، الشفاء، الصلاۀ، الدعاء، الکنز، المناجات و امثال این‌ها هستند که ما با

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم بررسی روایات درباره تسمیه، فضیلت و آثار سوره حمد ۱۳۹۶/۰۲/۱۹ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم چرا سوره حمد در بین سور قرآن از  اهمیت و فضیلت خاصی برخوردار است، عمده مسئله این است که سوره حمد مشتمل بر اصول کلی معارف قرآنی است، جلسه قبل توضیح دادیم رئوس معارف قرآنی چگونه در سوره حمد متبلور شده است، بر همین اساس به سوره حمد غیر از اینکه به عنوان فاتحةالکتاب نامیده شده است، عنوان امّ الکتاب داده¬اند و وجه آن هم این است که امّ در واقع یعنی اصل و اساس در هر چیزی، اگر به کسی که فرزند از او زاییده می‌شود عنوان امّ اطلاق می‌شود برای این است که او اصل

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنج آیه هفتم- معارف سوره حمد- وجه اهمیت سوره حمد ۱۳۹۶/۰۲/۱۸ عرض کردیم تفسیر سوره حمد تا به اینجا تقریباً تمام شد، اکنون یک جمع بندی از مطالبی که در این سوره بیان شده است، داریم و سپس به چند نکته دیگر هم اشاره خواهیم کرد.پ معارف سوره حمد به طور کلی اگر بخواهیم معارفی که در سوره حمد بیان شده است را ذکر کنیم می‌توانیم بگوییم سوره حمد به چند مطلب اساسی اشاره کرده است: مطلب اول: مطلب اول توحید است، یعنی مهم‌ترین نکته¬ای که در سوره حمد بیان شده است مسئله توحید است، هم توحید ذاتی، هم توحید افعالی و هم اثبات وحدت معبود. در هر سه شعبه به مسئله توحید

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم آیه هفتم- مغضوبین و ضالین در روایات- وجه تکرار نفی ۱۳۹۶/۰۲/۱۷ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم که بین دو واژه ضالین و مغضوبین تقابل نیست به این معنا که هر یک از این دو کلمه اشاره به گروه خاصی داشته باشد، بلکه غضب بر اساس ضلالت محقق می‌شود و ضلالت هم شامل هر نوع انحراف از صراط مستقیم است، یعنی بیراهه¬ها همه از مصادیق ضلالت محسوب می‌شوند، لذا همان¬طور که دیروز هم عرض شد در بعضی روایات کفر به عنوان مصداق ضلالت محسوب شده است، در برخی دیگر غلو هم به معنای به معنای خروج از صراط مستقیم و ضلالت، مثلاً در روایتی که از امیرالمؤمنین(ع) خواندیم وارد شده است«کل من کفر

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم آیه هفتم-مصادیق منعمین در روایات، مغضوبین و ضالین در روایات ۱۳۹۶/۰۲/۱۶ مقدمه قبلاً عرض کردیم بهترین توصیفی که ممکن است از صراط مستقیم ذکر شود در این آیه بیان شد، چون اشاره به راه و روش و سلوک کسانی شده که خداوند به آنها نعمت عطا فرموده است، به جای اینکه به بیان برخی اوصاف کلی بپردازد به اشخاص اشاره کرده است و در یک جمله صراط مستقیم را معرفی کرده است، چهار گروه به استناد آیات قرآن به عنوان منعمین معرفی شده¬اند، انبیاء، شهداء بر اعمال، صالحین و صدیقین. مصادیق منعمین در روایات اما در برخی از روایات، انعمت علیهم تطبیق شده است بر اهل بیت عصمت و طهارت، مثلاً در

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم آیه هفتم- امکان وصول به مقام منعمین و طرق آن ۱۳۹۶/۰۲/۱۲ خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد بخش اول آیه هفتم جهات متعددی باید مورد بررسی قرار بگیرد، تا به اینجا مقصود از نعمت در این آیه و نیز مراد از «الذین انعمت علیهم» و همیچنین درجات کسانی که از نعمت¬های خاص مورد نظر در این آیه بهره¬مند هستند و نیز مراحل مختلف همراهی با منعمین بحث کردیم. آخرین بخشی که در این رابطه مطرح شد، همراهی و معیت درخواست کنندگان از خداوند برای هدایت بسوی صراط مستقیم و صراط منعمین است که از خدا می‌خواهند در این صراط قرار بگیرند و همراه و رفیق باشند، و این همراهی و معیت