سایر دروس

جلسه ۲۹ – PDF جلسه بیست و نهم موانع محتوایی اعتبار – مانع دوم – مدح خلیفه دوم – نتیجه کلی – مانع سوم: جبر ۱۳۹۹/۰۲/۱۷   نتیجه کلی بحث در مانع دوم در مورد مانع دوم از موانع محتوایی یعنی مدح خلیفه دوم اقوال و انظار مختلف بیان شد؛ حدود نه یا ده قول و احتمال در این باره ذکر شد. نتیجه بررسی‎های به عمل آمده تا این‎جا این است که نمی‎توانیم به راحتی اصل این سخن را انکار کنیم، یعنی بگوییم اصلا چنین سخنی را حضرت علی (علیه السلام) نفرموده است، چه راسا و چه حکایتا یعنی انکار اصل سخن حضرت علی (علیه السلام) هم مستقیما و هم غیر مستقیم. به نظر می‎رسد با توجه به آنچه تا

جلسه ۲۸ – PDF جلسه بیست و هشتم موانع محتوایی اعتبار –مانع دوم: مدح خلیفه دوم – دسته دوم از اقوال و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم که بحث در این است که یک دسته از اقوال و انظار ناظر به فرض صدور این خطبه از حضرت علی )علیه السلام) است و اینکه کلمه «فلان» نیز در آن گفته شده. شش قول را دیروز بیان کردیم و نتیجه این شد که بعضی از این اقوال قابل قبول نیست و بعضی فی نفسه ممکن است اما دلیل، شاهد و مدرکی برای آن نمی‎توانیم اقامه کنیم. علی ای حال ما در مقام جمع‏بندی نظر نهایی خود را خواهیم گفت. دسته دوم از اقوال وجه مشترک این دسته این

جلسه ۲۷ – PDF جلسه بیست و هفتم بررسی موانع اعتبار – موانع محتوایی – ادامه بحث از مانع دوم – قول دوم و سوم وچهارم و پنجم و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۲/۱۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در مانع دومی بود که در متن نهج البلاغه به عنوان یک مانع محتوایی می‎تواند سدی در برابر اعتبار نهج البلاغه باشد. عرض کردیم این مانع در خطبه‎ای که به شماره‎های مختلف توسط مولفین بیان شده در قالب مدح خلیفه دوم خودش را نشان داده و لذا اشکال شده است که این با معتقدات و آموزه‎های شیعی سازگار نیست و در خود نهج البلاغه نیز حتی برخی از گفته‎های حضرت علی (علیه السلام) مخالف آن است. عرض کردیم درباره این مانع از جهات

جلسه ۲۶ – PDF جلسه بیست و ششم موانع محتوایی اعتبار (دسته اول) – مانع دوم و بررسی آن – قول اول و بررسی آن ۱۳۹۹/۰۲/۱۴   خلاصه جلسه گذشته بحث در دسته اول موانع محتوایی نسبت به اعتبار نهج البلاغه بود. عرض کردیم در مورد نهج البلاغه از حیث اعتبار اشکالاتی و شبهاتی مطرح شده است، یک دسته از موانع اعتبار در واقع بر می‎گردد به محتوای نهج البلاغه که بعضی از مضامین آن با آموزه‎ها و معتقدات شیعی سازگاری ندارد. یک نمونه را که مربوط به عصمت حضرت علی (علیه السلام) بود را دیروز بیان کردیم و به آن پاسخ دادیم. مانع دوم: مدح خلیفه دوم مورد دوم که در یکی از خطبه‏ها به خصوص بیشتر مورد توجه

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم بررسی موانع اعتبار نهج البلاغه – بررسی موانع شکلی – بررسی موانع محتوایی: ۱. عدم عصمت علی (ع) ۱۳۹۹/۰۲/۱۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد اعتبار نهج البلاغه جنبه اقتضا تمام است و مشکلی ندارد. یعنی مقتضی برای اعتبار و حجیت نهج البلاغه با توجه به قرائنی که ذکر کردیم وجود دارد و تمام است. اما در برابر حجیت و اعتبار نهج البلاغه موانعی نیز به نظر می‎رسد وجود داشته باشد. گفتیم موانع دو دسته هستند؛ موانع شکلی که مربوط می‏شود به الفاظ و عبارات و کم و زیاد شدن الفاظ و عبارات و ما چهار مانع و مصداق برای آن ذکر کردیم. در مورد موانع محتوایی هم گفتیم به

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم موانع اعتبار نهج البلاغه – موانع شکلی و محتوایی ۱۳۹۹/۰۲/۱۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم هر چند نهج البلاغه مجموعه‎ای از روایات مرسله است ولی اگر مرسلات جزمی سید رضی را معتبر بدانیم ، دیگر مشکلی نخواهیم داشت اما اگر مرسلات جزمی سید رضی را معتبر ندانیم، از راه قرائن و طرقی که از موازین علم رجال محسوب نمی‎شوند، می‎توانیم به حجیت و اعتبار نهج البلاغه قائل شویم. چندین قرینه را دیروز عرض کردیم که این‎ها می‎تواند به نوعی اعتبار نهج البلاغه را در ذهن ما تقویت کند، به این معنا که نزد ما حجت باشد. مثل اینکه در مضامین خطبه‎ها و حکمت‎ها و نامه‎های حضرت علی (علیه السلام) مسئله مطابقت

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم اعتبار نهج البلاغه – راه حل طبق موازین علم رجال و غیر موازین علم رجال – راه حل تشابه برای الحاق روایات مجهول ۱۳۹۹/۰۲/۱۰   ۱. راه حل طبق موازین علم رجال در جلسه گذشته بحث به این‎جا منتهی شد که ما با اشکال ارسال روایات نهج البلاغه مواجهیم. اگر بخواهیم از راه موازین علم رجال پیش برویم طبیعتا این مانع وجود دارد؛ هرچند طبق آن موازین ممکن است مشکل ارسال را بتوان حل کرد یعنی روایات مسند شوند، اما کار با مسند شدن این روایات تمام نمی‎شود زیرا آن وقت باید برررسی کنیم این اسناد صحیح هستند یا خیر؟ یعنی این‎ها همه مقتضای قواعد علم رجال می باشد. همانطور که گفته

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم اعتبار نهج البلاغه – بررسی اشکالات محقق تستری – بررسی مشکل ارسال ۱۳۹۹/۰۲/۰۹   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم که درباره اعتبار کتاب نهج البلاغه چند شبهه و اشکال اساسی وجود دارد. یکی مسئله ارسال روایات این کتاب است و دیگری برخی شبهات و اشکالاتی است که می‎تواند منجر به تضعیف اعتبار این کتاب شود. چند نمونه از اشکالات را از قول مرحوم محقق تستری ذکر کردیم، گرچه ایشان آن اشکالات را به هدف تضعیف اعتبار این کتاب ذکر نکرده اما به هر حال به عنوان اشکالاتی که در این کتاب وجود دارد، لازمه اش تضعیف اعتبار نهج البلاغه خواهد بود. در جلسه گذشته گفتیم برای اینکه به این شبهات و با

جلسه ۲۱ – PDF    جلسه بیست و یکم موانع اعتبار نهج البلاغه – بررسی اشکالات محقق تستری        ۱۳۹۹/۰۲/۰۸   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد اعتبار نهج البلاغه اختلاف نظر وجود دارد و بحث‎هایی صورت گرفته است. مهمترین مانع بر سر اعتبار نهج البلاغه مسئله ارسال است که در تمام نهج البلاغه به غیر از ۱۶ مورد، مصدر و منبعی برای این روایات ذکر نشده است و مواردی که منبع و مصدر برایش ذکر شده مرسله ذکر شده است. پس نبود مصادر و مدارک و ارسال روایات و بعضی از امور یک مانع جدی در برابر اعتبار نهج البلاغه است. موانع اعتبار نهج البلاغه اگر بخواهیم مجموعه  این موانع را دسته بندی کنیم چند مانع و اشکال در

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم اعتبار نهج البلاغه – اشکالات محقق تستری – انظار و آراء درباره اعتبار نهج البلاغه ۱۳۹۹/۰۲/۰۷   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره اعتبار نهج البلاغه است و دلیل اینکه از این موضوع باید بحث کنیم را بیان کردیم. تفاوت بین بحث از اعتبار نهج البلاغه و بحث از انتساب نهج البلاغه به حضرت علی(علیه السلام) بیان شد و گفتیم که این‎ها دو موضوع متفاوت می‎باشند. همچنین اهمیت بحث از اعتبار نهج البلاغه مورد اشاره قرار گرفت و گفتیم از آنجا که این کتاب هم در دایره فقه و هم عقاید و هم اخلاق (البته با تاکید بر محور اول) می‎تواند مورد استناد قرار بگیرد، لازم است که درباره اعتبار این کتاب بحث کنیم. درباره