سایر دروس

جلسه اول – آیه ۳۴ – مروری بر مباحث گذشته

جلسه ۱ – PDF جلسه اول آیه ۳۴ – مروری بر مباحث گذشته ۱۳۹۹/۰۶/۳۱ مروری بر مباحث گذشته در سال گذشته به دلیل عارض شدن شرایط خاص بیماری کرونا، بحثمان در نیمه راه تعطیل شد. در آیه سی و چهارم ما مطالبی را عرض کردیم و چند نکته دیگر از این آیه باقی مانده که انشاء الله آن‌ها را هم بیان می‌کنیم و بعد وارد آیه سی و پنجم می‌شویم. آیه ۳۴ این بود: «وَ إذ قُلنا لِلملائکَۀ اُسجُدُوا لآدم فَسَجَدوا إلا إبلیسَ أبا و استَکبَرَ و کاَنَ منَ الکافَرین». هنگامی که ما به ملائکه گفتیم که به آدم سجده کنید، آن‌ها همگی سجده کردند مگر ابلیس که إبا کرد و کفرش آشکار شد و معلوم گردید که از کافران

جلسه چهارم – مفردات قاعده _ جهات مورد نظر در بررسی ادله قاعده

جلسه ۴ – PDF جلسه چهارم مفردات قاعده _ جهات مورد نظر در بررسی ادله قاعده ۱۳۹۹/۰۶/۳۰   مفردات قاعده بعد از سه مبحث مقدماتی که در جلسات گذشته ذکر کردیم، می‌رسیم به بحث از خود این قاعده. عنوان قاعده به اختصار قاعده جَبّ و عنوان کاملش الاسلام یجبّ ما قَبله است که متخذ از همان نبوی معروف است و عمده ترین دلیل این قاعده هم همین می‌باشد. به هر حال کلمه جبّ در این قاعده چه در عنوان مختصرش و چه در عنوان تفصیلی اش ذکر شده است. علاوه بر این، واژه «اسلام» و «ما قبل» واژه هایی هستند که در عنوان این قاعده ذکر شدند. قهرا آنچه که بیشتر نیاز به توضیح دارد کلمه جبّ است وگرنه اسلام

جلسه سوم – پیشینه قاعده _ کاربرد قاعده در ابواب مختلف

جلسه ۳ -PDF جلسه سوم پیشینه قاعده _ کاربرد قاعده در ابواب مختلف ۱۳۹۹/۰۶/۲۹   پیشینه قاعده مباحثی که در مورد قاعده تا اینجا مطرح کردیم، یکی ارتباط این قاعده با فقه سیاسی و دیگری اهمیت این قاعده بود. مطلب سوم پیشینه این قاعده است. اگر بخواهیم به طور خلاصه و اجمالی درباره پیشینه این قاعده گزارشی ارائه کنیم، می‌توانیم پنج مرحله برای ان در نظر بگیریم. مرحله اول مرحله بیان حکم توسط پیامبر مکرم اسلام (ص) و سپس امیرالمؤمنین (علیه السلام) و برخی از ائمه (علیهم السلام) به عنوان حدیث و روایت است. چند نمونه از مواردی که این حدیث توسط پیامبر مکرم اسلام بیان شده است را ذکر کردیم. در زمان امیرالمؤمنین (علیه السلام) هم یک مورد بنابر

جلسه دوم – ارتباط قاعده با فقه سیاسی _ جهت دوم، وجوه اهمیت قاعده

جلسه ۲ – PDF جلسه دوم ارتباط قاعده با فقه سیاسی _ جهت دوم، وجوه اهمیت قاعده ۱۳۹۹/۰۶/۲۳   خلاصه جلسه گذشته در بحث از ارتباط قاعده جَبّ با فقه سیاسی عرض کردیم از دو جهت این ارتباط قابل تبیین است. جهت اول که دیروز اشاره شد، مربوط به ماهیت این حکم کلی و قاعده است یا به تعبیر دیگر علت و حکمت و فلسفه این قاعده است که باعث می‌شود این قاعده یک پیوندی با مسئله فقه سیاسی پیدا کند. ارتباط قاعده با فقه سیاسی _ جهت دوم جهت دوم مربوط به موارد کاربرد این قاعده است. موارد کاربرد این قاعده را در یک تقسیم بندی کلی به سه قسم تقسیم می‌شود: ۱. یک قسم از موارد کاربرد این

جلسه اول – ارتباط قاعده جب با فقه سیاسی – جهت اول

جلسه ۱ – PDF جلسه اول ارتباط قاعده جب با فقه سیاسی _ جهت اول ۱۳۹۹/۰۶/۲۲   اهمیت حلم و تاثیر آن چون جلسه اول است، معمولا در مباحثمان در جلسه اول یک روایتی را تیمنا و تبرکا در حد مختصر می‌خوانیم و بعد انشاءالله بحث را شروع می‌کنیم. روایت از امام باقر (علیه السلام) است و می‌فرماید: ما شیبَ شیئٌ بشیئٍ أحسن من حلمٍ بعلمٍ. چیزی با چیزی آمیخته نشده که بهتر از آمیختگی حلم با علم باشد. این تعبیر از امام باقر (علیه السلام) به اهمیت مسئله حلم در کنار علم اشاره می‌کند. یعنی کأن این دو در یک انسان اگر جمع شود، بهترین حالت را برای انسان ایجاد می‌کند. معنای علم که معلوم است؛ علم الهی، علم

جلسه سی و هشتم – روش های تفسیر نهج البلاغه

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم روش های تفسیر نهج البلاغه ۱۳۹۹/۰۳/۰۳   روش‎های تفسیر نهج البلاغه موضوع دیگری که در مباحث مقدماتی مربوط به نهج البلاغه باید به آن پرداخته شود روش‎های تفسیر نهج البلاغه است. مقدمه مقدمتا لازم است عرض کنم که برای تفسیر نهج البلاغه نیازمند مقدماتی هستیم، قبلا درباره علوم پیش نیاز تفسیر نهج البلاغه مطالبی بیان شد اما به جز آن علوم که ما در گذشته به آنها اشاره کردیم، برای تفسیر نهج البلاغه آشنایی و معرفت و شناخت چند امر دیگر نیز لازم است. اینها ابزارهایی هستند که برای ورود به دایره تفسیر نهج البلاغه حتما باید از آن‎ها بهره مند باشیم که عبارتند از: اسناد و مدارک سخنان گفتیم اکثر قریب

جلسه چهل و سوم – موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله سوم

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله سوم ۱۳۹۹/۰۳/۰۱   خلاصه جلسه گذشته شاید یکی از مهمترین مواردی که به عنوان مذمت زنان قلمداد شد خطبه ۸۰ نهج البلاغه است که در آن حضرت علی (علیه السلام) بعد از پایان جنگ جمل فرمود: « مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ النِّسَاءَ نَوَاقِصُ الْإِيمَانِ نَوَاقِصُ الْحُظُوظِ نَوَاقِصُ الْعُقُولِ» و در ذیلش هم فرمود: از بدان از زنان بپرهیزید و از خوبان آنها بر حذر باشید و آن‎ها را در معروف اطاعت نکنید تا طمع در اطاعت منکر پیدا نکنند، البته محور اصلی خطبه ۸۰ که بحث از نقصان در عقل و ایمان است منحصر به خطبه

جلسه چهل و دوم – موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم : مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله سوم

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم : مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله سوم ۱۳۹۹/۰۳/۰۱   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم برای بررسی مطالبی که به عنوان مذمت زنان در چندین موضع، در نهج البلاغه مطرح شده، لازم است مراحلی را پشت سر بگذاریم. در مرحله اول عرض کردیم دیدگاه کلی اسلام و قرآن و روایات و خود حضرت علی (علیه السلام) درباره زنان چیست. در مرحله دوم هشت نکته را مطرح کردیم که به طور کلی برای بررسی هر سخن و مطلبی از هر یک از معصومین (علیهم السلام) و همچنین حضرت علی (علیه السلام) باید به این نکات توجه کنیم و بدون ملاحظه این نکات

جلسه چهل و یکم – موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله دوم

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – مرحله دوم ۱۳۹۹/۰۲/۳۱   مرحله دوم در مورد مذمت زنان در نهج البلاغه نکات و اموری باید مورد توجه قرار بگیرد. هرچند این مسئله به عنوان یک مانع در مقابل اعتبار نهج البلاغه مطرح شد اما صرف نظر از این جهت، خودش موضوعی است که به عنوان یک معضل و مشکل باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. گفتیم برای پاسخ به این مشکل چند مرحله را باید طی کنیم، در مرحله اول که حول چهار محور بود یک نظام معرفتی و دیدگاه کلی درباره زن در قرآن و روایات و کلمات خود حضرت علی (علیه السلام) ارائه

جلسه چهلم – موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – دیدگاه ها

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهلم موانع محتوایی اعتبار – مانع چهارم: مذمت زنان در نهج البلاغه – بررسی مانع چهارم – دیدگاه ها ۱۳۹۹/۰۲/۳۰   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در بررسی مانع چهارم از موانع محتوایی اعتبار نهج البلاغه، یعنی مذمت زنان چند مرحله لازم است مورد توجه قرار بگیرد. در مرحله اول عرض کردیم مناسب است یک برداشت کلی از نظام معرفتی اسلام درباره زنان ارائه دهیم، در همین  رابطه در سه محور یعنی آیات و روایات و نمونه‎های تاریخی معلوم شد که به طور کلی جایگاه زن از دید اسلام و پیشوایان دینی چیست؟ آنچه که از مجموع این موارد و محورها استفاده می‎شود این است که زن جایگاه ویژه و برجسته‎ای در نظام دینی دارد