قاعده مصلحت

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم تنقیح موضوع بحث _ جهت پنجم: احکام ثابت و متغیر _نظریه چهارم (امام ره) ۱۴۰۰/۰۱/۲۹   ادامه بررسی دیدگاه سوم بحث در جهت پنجم یعنی احکام ثابت و متغیر در اسلام بود. عرض کردیم دیدگاه های مختلفی در این زمینه وجود دارد، سه دیدگاه کلی را بیان کردیم. در دیدگاه سوم انظار مختلفی ارائه شده و ما تا اینجا به چند نظریه در چارچوب دیدگاه سوم اشاره کردیم. نظریه چهارم (امام ره) نظریه چهارم مربوط به امام (ره) است. البته امام دو نظریه دارند که می‌توان این دو نظریه را از هم تفکیک کرد. یعنی به نوعی یکی را به عنوان نظریه چهارم و دیگری را به عنوان نظریه پنجم ارائه داد.

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم تنقیح موضوع بحث _ جهت پنجم: احکام ثابت و متغیر _ دیدگاه سوم _ نظریه سوم (شهید صدر) ۱۴۰۰/۰۱/۲۸   خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت پنجم یعنی احکام ثابت و متغیر در اسلام بود. عرض کردیم در مورد این احکام چندین دیدگاه وجود دارد. در جلسه گذشته به سه دیدگاه کلی در این رابطه اشاره کردیم. یک دیدگاه تفریطی و یک دیدگاه افراطی وجود دارد. اما دیدگاه اعتدالی به طور کلی قائل به این است که اسلام دینی جاودانه و تغییر ناپذیر است و در عین حال مقتضیات زمان را هم مورد ملاحظه قرار داده. لکن در دیدگاه سوم نسبت به کیفیت در نظر گرفتن این دو عنصر، یعنی تغییر ناپذیری

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم تنقیح موضوع بحث _ جهت اول: معنای ضرر، اضطرار، ضرورت، حرج ۱۳۹۹/۱۲/۲۳   ما تا اینجا طی پانزده جلسه که مقداری هم طولانی شد درباره معنای مصلحت به نحو اجمال و همچنین عرصه ها و ساحت های حضور مصلحت در علوم مختلف مطالبی را عرض کردیم و عمدتا درباره پیشینه حضور مصلحت در فقه شیعه و فقه اهل سنت _ آنچه که در این مقام لازم بود _ عرض شد. لزوم تمایز قاعده مصلحت از سایر قواعد موضوع بحث ما قاعده مصلحت است؛ وقتی می‌گوییم قاعده مصلحت، حتما مفاد و قلمرویی دارد و قهرا باید از قواعد فقهی دیگر متمایز و ممتاز باشد. ممکن است ما برخی از قواعد فقهی دیگر را هم به

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت ۱۳۹۹/۱۲/۱۶   خلاصه جلسه گذشته فکر می‌کنم این آخرین جلسه ای باشد که درباره پیشینه مصلحت در فقه اهل سنت سخن بگوییم. البته این بحث مقداری به درازا کشید هر چند ما خیلی فشرده و خلاصه به این موضوع آن هم در حدی که در این مقام به آن نیازمند بودیم پرداختیم. بالاخره سابقه حضور مصلحت در فقه اهل سنت که به یک معنا پر رنگ تر از فقه شیعه است، می‌بایست مطرح شود. البته چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیر مستقیم. امادر عین حال مقداری به داراز کشید و شاید موجب خستگی برخی دوستان هم شده اما به هر حال چاره ای هم نبوده.

جلسه ۱۳ – PDF جلسه سیزدهم پیشینه مصلحت در فقه اهل‌سنت ۱۳۹۹/۱۲/۰۲   خلاصه جلسه گذشته در بحث از حضور غیر مستقیم مصلحت در فقه اهل‌سنت گفتیم عناوینی که به عنوان منابع استنباط و کشف حکم شرعی در برخی از فِرق اهل‌سنت وجود دارد، واجد عنصر مصلحت یا متضمن این حقیقت هستند و پیوندی با مصلحت دارند. حضور مستقیم در قالب مصالح مرسله در حدی که لازم بود تبیین شد؛ اما برخی از امور به عنوان منابع برای استنباط حکم شرعی ذکر شده که یک توضیح اجمالی در این مقام و پیرامون این عناوین و منابع ذکر می‌کنیم؛ البته بحث اعتبار و سندیت و حجیت اینها را در جای خودش بررسی خواهیم کرد. استصلاح اولین مورد از این عناوین که