خارج فقه

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت پنجم: مقام اول: وجوب دیة- ادله قول مشهور(دلیل دوم و سوم) ۱۳۹۷/۱۰/۱۷           خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت پنجم یعنی وجوب دیه و مقدار آن بود. گفتیم در این جهت در دو مقام بحث می‎کنیم؛ مقام اول پیرامون اصل وجوب دیه و مقام دوم درباره مقدار دیه است. در مقام اول دو قول وجود دارد؛ یکی قول مشهور است که وجوب دیه به نحو مطلق بیان شده است؛ چه زن طلاق بگیرد و چه نگیرد. گفتیم به چند وجه برای قول مشهور استناد شده است؛ وجه اول اجماع بود که مورد اشکال قرار گرفت. وجه دوم روایات خاصه بود. اولین روایت از

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت چهارم: نتیجه- جهت پنجم: وجوب دیه و مقدار آن(مقام اول: اصل وجوب دیه) ۱۳۹۷/۱۰/۱۶           نتیجه بحث در جهت چهارم نتیجه کلی بحث در جهت چهارم این شد که حق در مقام همان است که صاحب عروه فرموده که وجوب انفاق بر زن تا مادامی که زنده است احتیاطاً ثابت می‎شود؛ یعنی فتوا به وجوب انفاق نمی‎دهیم. امام(ره) در اینجا فتوا داده‎اند، عبارت ایشان چنین بود: «و یجب علیه نفقتها مادامت حیة و إن طلقها بل و إن تزوجت بعد الطلاق علی الأحوط، بل لایخلو من قوة»، یعنی نهایتاً امام(ره) در اینجا فتوا داده‎اند به وجوب انفاق مادامت حیة. اما مرحوم سید احتیاط

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت چهارم: بررسی وجوب نفقة( بررسی قول دوم و سوم- حق در مسئله) ۱۳۹۷/۱۰/۱۶         خلاصه جلسه گذشته در فرع چهارم از فروع پنج‎گانه مسأله دوازده، بحث در این بود که اگر زوجه صغیره قبل التسع افضاء شود، آیا نفقه بر او واجب است یا نه. سه قول در مسأله ذکر کردیم؛ قول اول که مشهور است، این بود که انفاق بر این زوجه واجب است مادامت حیة. دو دلیل بر این مدعا ذکر شد و یکی از این دو دلیل مورد قبول قرار گرفت و آن صحیحه حلبی بود که دلالت بر وجوب انفاق حتی بعد الطلاق دارد و چیزی نمی‎تواند آن را تقیید

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت چهارم: بررسی وجوب نفقة ۱۳۹۷/۱۰/۱۲           جهت چهارم: بررسی وجوب نفقه جهت چهارم از جهات پنج‎گانه مربوط به فرع چهارم از مسأله دوازدهم، درباره وجوب نفقه برای زنی است که قبل از نه سالگی افضاء شده است. این مسأله باید بررسی شود که آیا واجب است به زوجه صغیره بعد الافضاء نفقه داده شود یا نه؟ اقوال در این مسأله سه قول وجود دارد. قول اول: یکی قول مشهور است و آن وجوب الانفاق علیها مادامت حیةً. یعنی تا زمانی که این زن زنده است، باید به او نفقه بدهد؛ اعم از اینکه طلاق بگیرد یا طلاق نگیرد؛ اعم از اینکه بعد از

جلسه ۵۱ – PDF جلسه پنجاه و یکم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت سوم: بررسی بقاء زوجیت بعد از افضاء- ادله بقاء زوجیت- حق در مسئله ۱۳۹۷/۱۰/۱۲           خلاصه جلسه گذشته بحث در جهت ثالثه در فرع چهارم در این بود که آیا بر این زوجه صغیره‎ای که افضاء شده احکام زوجیت مترتب می‎شود یا نه؟ عرض کردیم مشهور قائل به بقاء زوجیت‎اند و در مقابل به گروهی نسبت داده شده که اینها قائل به زوال زوجیت هستند. ما این نسبت را بررسی کردیم و معلوم شد نه شیخ مفید و نه شیخ طوسی و نه ابن ادریس که قول به زوال زوجیت به آنها نسبت داده شده، هیچ کدام قائل به این مسأله نشده‎اند. علی

جلسه ۵۰ – PDF جلسه پنجاه مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت سوم: بررسی بقاء زوجیت بعد از افضاء- ادله زوال زوجیت و بررسی آن ۱۳۹۷/۱۰/۱۰           جهت سوم: بررسی بقاء زوجیت بعد از افضاء جهت سوم از فرع چهارم در مسأله دوازدهم، درباره جریان احکام زوجیت یا عدم جریان احکام زوجیت است. فرع چهارم درباره این بود که زوجه صغیره قبل التسع وطی شود و منجر به افضاء شود. در این فرع چند جهت مورد بحث قرار می‎گیرد: در این فرع ابتدا معنای افضاء را معلوم کردیم و بعد درباره حرمت ابدی وطی با این زوجه بعد الافضاء سخن گفتیم. جهت سوم درباره بقاء زوجیت یا عدم بقاء زوجیت است. اگر زوجیت باقی باشد، قهراً احکامی

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت دوم: حرمة ابدی وطی- حق در مسئله ۱۳۹۷/۱۰/۰۹           خلاصه جلسه گذشته بحث در بررسی مستند مشهور برای حرمت ابدی وطی زوجه صغیره بود که افضاء شده است. عرض شد اجماع محل اشکال است. مرسله یعقوب بن یزید نیز مورد اشکال قرار گرفت؛ لکن این بحث پیش آمد که آیا امکان تقیید مرسله به اجماع هست یا نه. به این معنا که مرسله دلالت می‎کند بر حرمت ابدی اعم از اینکه افضاء صورت گیرد یا افضاء صورت نگیرد. لکن چون اجماع داریم بر عدم حرمت ابدی زوجه صغیره اذا لم یفض، پس این اجماع مرسله را تقیید بزند و نتیجه این شود که

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت دوم: حرمة ابدی وطی- بررسی امکان تقیید مرسله با اجماع- اشکال صاحب جواهر، اشکال محقق حکیم ۱۳۹۷/۱۰/۰۸           خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد نظر مشهور مبنی بر تحریم مؤبد وطی در صورت افضاء زوجه قبل اکمال التسع، چند دلیل اقامه شده است. دلیل اول اجماع بود؛ دلیل ثانی مرسله یعقوب بن یزید بود که تقریب استدلال به این مرسله و اشکالی که متوجه این استدلال بود را ذکر کردیم. تقریب استدلال به این مرسله آن بود که از آنجا که این مرسله اطلاق دارد و صورت افضاء را دربرمی‎گیرد، حکم حرمت ابدی ثابت می‎شود. اشکال کردیم که این روایت به جهت

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت دوم: حرمة ابدی وطی با زوجه صغیره در صورت افضاء ۱۳۹۷/۱۰/۰۴         خلاصه جلسه گذشته عرض شد وطی با مرأة دون التسع جایز نیست و اگر کسی این کار را انجام دهد، گناه کرده است. حالا چنانچه وطی منجر به افضاء شود، آثاری بر این عمل مترتب شده است. در جهت اولی درباره معنای افضاء بحث شد و معلوم شد که همه مصادیق گفته شده در کلمات بزرگان، عرفاً افضاء محسوب می‎شوند. جهت دوم: حرمت ابدی وطی با زوجه صغیره در صورت افضاء جهت دوم، درباره این است که اگر افضاء صورت گیرد، آیا حرمة الوطی ابداً ثابت می‎شود یا نه؟ بحث حرمة الوطی

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم مسأله ۱۲- فرع چهارم- جهت اول: معنای افضاء- بررسی کلام صاحب جواهر و محقق خویی ۱۳۹۷/۱۰/۰۳           خلاصه جلسه گذشته در مورد معنای افضاء عرض کردیم حق این است که افضاء عبارت است از «اتساع فی محل الوطی برفع الحاجز بین مسلکی البول و الحیض أو مسلکی الحیض و الغائط أو برفع الحاجزین»؛ هر دو مانع بین این مسالک برداشته شود. اقوال دیگری هم که در این رابطه ذکر شده، همگی محل اشکال است. بررسی کلام صاحب جواهر و محقق خویی صاحب جواهر ضمن اینکه به دو قول دیگر اشکال می‎کند، نظر مشهور را می‎پذیرد و بر آن استدلال می‎کند. مرحوم آقایی خویی نیز بر آنچه که مرحوم