خارج اصول

جلسه ۴۹ – PDF جلسه چهل و نهم اقسام وضع- وقوع قسم دوم- شبهه در مورد اعلام شخصیه ۱۳۹۱/۱۰/۰۵ خلاصه جلسه گذشته بحث در مقام سوم مربوط به اقسام اربعه وضع بود، عرض کردیم مقام سوم پیرامون امثله و مصادیق اقسام اربعه وضع است. گفتیم در مورد وضع عام و موضوع‏له عام، بحث چندانی وجود ندارد. در مورد وضع خاص و موضوع‏له خاص به اعلام شخصیه مثال زده شده و مشهور، اعلام شخصیه را از مصادیق وضع خاص و موضوع‏له خاص می‏دانند لکن یک اشکال و شبهه‏ای در مورد اعلام شخصیه وجود دارد که عرض کردیم امام (ره) [۱] این شبهه را مطرح و پاسخ داده‏اند. اساس شبهه این است که در وضع خاص و موضوع‏له خاص در واقع واضع

جلسه ۴۸ – PDF جلسه چهل و هشتم اقسام وضع- مقام سوم- مصادیق اقسام چهارگانه ۱۳۹۱/۱۰/۰۴   خلاصه جلسه گذشته بحث ما درباره تقسیم وضع بود. تقسیم اول، تقسیم وضع به تعیینی و تعینی بود که عرض کردیم ما این تقسیم را قبول نداریم. در تقسیم دوم گفتیم که وضع به اعتبار معنی به این بیان که واضع باید در هنگام وضع معنی را تصور کند به چهار قسم تقسیم می‏شود؛ وضع عام و موضوع‏له عام، وضع خاص و موضوع‏له خاص، وضع عام و موضوع‏له خاص و وضع خاص و موضوع‏له عام. البته تقسیم دیگری هم برای وضع به اعتبار لفظ متصور است که وضع شخصی و نوعی می‏باشد که بعداً به بحث درباره آن خواهیم پرداخت. گفتیم در تقسیم

جلسه ۴۷ – PDF جلسه چهل و هفتم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم چهارم ۱۳۹۱/۱۰/۰۳   تا اینجا قول به امتناع قسم چهارم از اقسام چهارگانه وضع را بررسی کردیم. نظر محقق خراسانی، محقق عراقی و محقق اصفهانی مبنی بر امتناع وضع خاص و موضوع‏له عام مورد بحث و بررسی قرار گرفت و اشکالات این قول بیان شد. قول به امکان قسم چهارم اما قول دوم قول به امکان قسم چهارم است، یعنی وضع خاص و موضوع‏له عام، محذوری ندارد و ممکن است، حال اینکه در خارج واقع شده یا نه و مثال دارد یا نه؟ بحث دیگری است که در مقام سوم از بحث به آن خواهیم پرداخت. از جمله کسانی که قائل به امکان قسم چهارم شده‏اند

جلسه ۴۶ – PDF جلسه چهل و ششم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم چهارم ۱۳۹۱/۱۰/۰۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در امکان قسم چهارم؛ یعنی وضع خاص و موضوع‏له عام بود، عرض شد در این رابطه اختلاف است؛ بعضی قائل به امکان و برخی قائل به امتناع این قسم هستند. مرحوم آخوند، محقق عراقی و محقق اصفهانی قائل به امتناع وضع خاص و موضوع‏له عام می‏باشند. ما کلام محقق خراسانی را نقل کردیم و گفتیم مرحوم آقای خویی هم برای امتناع قسم چهارم همین بیان مرحوم آخوند را بعینه ذکر کرده، سخن محقق عراقی را هم بیان و توضیح ایشان را در این رابطه عرض کردیم. کلام محقق اصفهانی ایشان هم قائل به عدم امکان قسم چهارم هستند لکن

جلسه ۴۵ – PDF جلسه چهل و پنجم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم چهارم ۱۳۹۱/۰۹/۲۹   نتیجه بحث در امکان قسم سوم نتیجه کلی بحث در امکان قسم سوم، این شد که قسم سوم یعنی وضع عام و موضوع‏له خاص امکان دارد و امکان این قسم هم به این بیان است که واضع مفهوم عام و معنای کلی را در مقام وضع تصور می‏کند ولی این مفهوم عام در واقع یک مفهوم به معنای جامع و قدر مشترک بین افراد و مصادیق که از افراد و مصادیق انتزاع شده می‏باشد مثل فردٌ من الانسان یا شخصٌ من الانسان یا ما ینطبق علیه الانسان و به وسیله این مفهوم به مفاهیم جزئیه اشاره می‏کند و لفظ را برای آن مفاهیم

جلسه ۴۴ – PDF جلسه چهل و چهارم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم سوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۸   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم به محقق عراقی که در دفاع از نظریه مرحوم آخوند مبنی بر امکان وضع عام و موضوع‏له خاص، مطالبی را فرموده بودند اشکالاتی ایراد شده است. تا اینجا اشکال اول به محقق عراقی که توسط بعضی از بزرگان ایراد شده بود مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد این اشکال وارد نیست. اشکال دوم به محقق عراقی می‏گویند اساس فرمایش محقق عراقی و به تبع ایشان مرحوم آقای خویی در دفاع از مرحوم آخوند این بود که عناوین و مفاهیمی همچون ما ینطبق علیه الانسان یا فردٌ من الانسان که از افراد و مصادیق، انتزاع شده‏اند می‏توانند مرآت

جلسه ۴۳ – PDF جلسه چهل و سوم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم سوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۷   خلاصه جلسه گذشته بحث در امکان قسم سوم از اقسام چهارگانه وضع؛ یعنی وضع عام و موضوع‏له خاص بود. در این رابطه مرحوم آخوند قائل به امکان شدند و فرمودند: واضع می‏تواند معنای کلی را تصور کند و لفظ را برای مصادیق آن معنای کلی وضع کند؛ چون کلی و عام می‏تواند مرآت برای افراد و مصادیق باشد و تصور عام در واقع همان تصور خاص و مصادیق می‏باشد پس اصل فرمایش مرحوم آخوند امکان وضع عام و موضوع‏له خاص است. اشکالی به مرحوم آخوند ایراد شد که وضع عام و موضوع‏له خاص امکان ندارد؛ چون کلی نمی‏تواند مرآت و آینه افراد و

جلسه ۴۲ – PDF جلسه چهل و دوم اقسام وضع – مقام دوم – امکان قسم سوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۶   خلاصه جلسه گذشته بحث در اشکال اول بر محقق عراقی است که از طرف صاحب منتقی الاصول ایراد شده بود. محقق عراقی برای اثبات امکان وضع عام و موضوع‏له خاص در دفاع از مرحوم آخوند فرمود: مفاهیم اگر منتزع از افراد باشند می‏توانند مرآت برای افراد قرار گیرند، بعضی از مفاهیم این چنین هستند؛ مثل فردٌ، شخصٌ، مصداقٌ و امثال آن که این مفاهیم به واسطه اینکه افراد و مصادیق، منشأ انتزاع آنها هستند می‏توانند مرآت افراد و مصادیق هم باشند به خلاف مفاهیم متأصله، پس مفهومی مثل ما ینطبق علیه الانسان ضمن اینکه یک مفهوم کلی و عام است می‏تواند

جلسه ۴۱ – PDF جلسه چهل و یکم اقسام وضع- مقام دوم- امکان قسم سوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۵   خلاصه جلسه گذشته بحث در امکان قسم سوم یعنی وضع عام و موضوع‏له خاص بود، عرض کردیم در مورد امکان این قسم چند نظر وجود دارد؛ بعضی قائل به امکان و برخی قائل به عدم امکان این قسم‏اند. مرحوم آخوند از کسانی است که قائل به امکان وضع عام و موضوع‏له خاص می‏باشد و می‏فرماید: واضع می‏تواند معنای کلی و عام را تصور کند لکن لفظ را برای افراد و مصادیق آن قرار دهد؛ چون عام و کلی، مرآت و حاکی از افراد و مصادیق است و می‏تواند وجه برای خاص باشد. عرض کردیم به این بیان اشکال شده، اولین اشکال این است

جلسه ۴۰ – PDF جلسه چهل مقام دوم – امکان قسم سوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۲   امکان قسم سوم بحث در امکان اقسام چهارگانه وضع بود، نوبت رسید به امکان قسم سوم یعنی وضع عام و موضوع‏له خاص، گفتیم در این رابطه چند قول وجود دارد، بعضی قائل به امکان و برخی قائل به عدم امکان هستند. مرحوم آخوند از کسانی است که قائل به امکان این قسم است، ما نظر ایشان و اشکال وارد بر کلام ایشان و پاسخ‏های آن را ذکر و مورد بررسی قرار می‏دهیم. کلام محقق خراسانی به نظر مرحوم آخوند واضع می‏تواند معنای کلی را تصور کند و لفظ را در مقابل افراد و مصادیق آن قرار دهد چون کلی مرآت برای افراد و وجه برای خاص