سایر دروس

جلسه ۲۵ – PDF جلسه بیست و پنجم آیه دوازدهم_ ویژگی سوم: افساد در زمین ۱۳۹۶/۱۰/۲۳   آیه دوازدهم«أَلا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَکِنْ لا یَشْعُرُونَ» آگاه باشید که منافقین مفسد هستند ولی آنها نمی‌دانند و فاقد ادراک و شعور هستند. خداوند متعال در آیات قبل ابتدا منافقین را دعوت به ایمان کرده است و آنها در مقابل به دروغ اظهار ایمان می‌کنند، «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ»، در آیه یازدهم نهی از منکر کرده است«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِی الأرْضِ»، آنگاه نهی از منکر و فساد فی الارض نمود آنها در پاسخ ادعا می‌کنند که ما مصلح هستیم نه مفسد، «قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ» در اینجا خداوند در برابر پاسخ منافقین که ادعای

جلسه ۲۴ – PDF جلسه بیست و چهارم آیه یازدهم_ ویژگی سوم منافقین: افساد در زمین ۱۳۹۶/۱۰/۲۰   دو نکته درباره آیه دهم دو نکته از آیه دهم باقی مانده که آن را هم عرض می‌کنیم: نکته اول: یکی در مورد کلمه ألیم است،«و لهم عذاب ألیم»، که به عنوان صفت عذاب ذکر شده و دو احتمال در مورد آن جریان دارد: ۱. اینکه ألیم به معنای مولم، یعنی دردآور باشد، ۲. ألیم به معنای دردناک، نه مولم به معنای دردآور. مفسرین ألیم را بعضاً به معنای مولم گرفته اند و برخی هم به معنای دردناک، هر دو صحیح است، هم ما می‌توانیم ألیم را به معنای مولم بگیریم، و بگوییم«للمنافقینَ عذابٌ مولم» یا بگوییم برای منافقین عذاب دردناک است

جلسه ۲۳ – PDF جلسه بیست و سوم آیه دهم _ ویژگی دوم: مرض قلبی ۱۳۹۶/۱۰/۱۸    آیه دهم«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا کَانُوا یَکْذِبُونَ» محصل معنای این آیه که همانند آیه قبل درباره منافقین است، این است که در قلب‌های منافقین مرض است و خداوند هم مرض آنها را افزود و به همین جهت آنها دارای عذاب شدید و دردناک هستند و سبب این عذاب دردناک هم کذب و دروغ آنها است. ویژگی دوم: مرض قلبی« فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» این آیه در واقع ویژگی دوم منافقین را ذکر می‌کند، در آیه نهم از مکر و خدعه به عنوان مهمترین و برترین خصوصیت منافقین یاد کرده است، در این آیه به ویژگی دیگر منافقین اشاره

جلسه ۲۲ – PDF جلسه بیست و دوم آیه نهم_ نفاق ریشه ریا و شرک ۱۳۹۶/۱۰/۱۷   خلاصه جلسه گذشته در آیه نهم اجمالاً عرض کردیم که این آیه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها و خصلت‌های منافقین را بیان می‌کند و آن هم خدعه و مکر و نیرنگ است، اما با اینکه این‌ها خدعه می‌کنند با خدا و مؤمنین، فی الواقع این خدعه با خود آنهاست، یعنی خود فریبی است، نه دیگر فریبی، منتهی آنها دقت ندارند و به رمز و راز این مطلب پی نمی‌برند که خدعه با خدا و مؤمنین در واقع خدعه با خودشان است. خدعه منافقین با کفار نکته‌ای که باقی مانده، این است که درست است که در آیه بحث از خدعه منافقین با خدا و

جلسه ۲۱ – PDF جلسه بیست و یکم آیه نهم_خدعه و مکر مهم‌ترین ویژگی منافقین ۱۳۹۶/۱۰/۱۲   آیه نهم«یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ» معنای آیه این است که منافقین با خداوند و مؤمنان خدعه می‌کنند ولی در واقع آنها جز با خودشان، خدعه و مکر نمی‌کنند و نمی‌دانند و دقت نمی‌کنند که در واقع خود را فریب می‌دهند. صفات منافقین ۱. خدعه و مکر این آیه همانطور که گفته شد در مقام توصیف منافقین و بیان بعضی از ویژگی‌ها و صفات منافقین است. آیات هشتم تا بیستم مجموعاً درباره معرفی منافقین است، بعد از اینکه به اصل وجود منافقین به عنوان صنف سوم از اصناف مردم در برابر دین خدا اشاره کردیم، اولین ویژگی که

جلسه ۲۰ – PDF جلسه بیستم آیه هشتم_ ارتباط آیه با آیات قبل و بعد_ نکات ۱۳۹۶/۱۰/۱۰   آیه هشتم«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْیَوْمِ الآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ» ترجمه آیه این است که از مردم کسانی هستند که می‌گویند ما به خدا و قیامت ایمان آوردیم در حالی که آنها مؤمن نیستند. موضوع آیات ۸ تا۲۰ به طور کلی از آیه هشتم تا آیه بیستم درباره منافقین مطالبی را خداوند متعال فرموده‌اند، البته تفصیل بحث درباره منافقین در سوره منافقون و برخی از آیات دیگر در سور دیگر قرآن مطرح شده است، ولی این سیزده آیه درباره منافقین است، و برخی از صفات و خصلت‌های آنها و سرانجام آنها بیان شده است. ارتباط این آیه با آیات قبل

جلسه ۱۹ – PDF جلسه نوزدهم آیه هفتم_ نکات_ روایت درباره انواع کفر ۱۳۹۶/۱۰/۰۴   در مورد آیه هفتم نکاتی به عرض رسید. نکته ششم آخرین نکته‌ای که باقی مانده این است که آیا لسان این آیه و این بیان حاکی از سلب اختیار کفار نیست؟ چون در این آیه خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید خداوند بر قلب‌های آنها مهر زده است، و بر گوش‌های آنها، همچنین پرده‌ای بر چشم‌های آنها آویخته شده است، لذا نه حق را می‌بینند و نه می‌شنوند و نه قلب آنها قابلیت درک حقایق را دارد، اینجا ممکن است به ذهن بیاید که اینها مجبور بر کفر هستند و اختیاری برای اینکه غیر از این راه و طریق را طی کنند ندارند، و این با

دانلود-جلسه هجدهم-PDF جلسه هجدهم آیه هفتم: نکات ۰۳/۱۰/۱۳۹۶   درباره آیه هفتم نکاتی بیان شد برخی از نکات باقی مانده که آنها را هم متعرض خواهیم شد، فکر می‌کنم تا اینجا دو یا سه نکته مطرح کردیم. نکته چهارم نکته دیگر این است که در این آیه قلب و بصر به صورت جمع آمده است، ختم الله علی قلوبهم، و نیز در مورد بصر آمده«و علی ابصارهم» در حالی که در مورد سمع بصورت مفرد آمده است، لذا جای این سوال است که وجه مفرد بودن سمع و ذکر آن دو بصورت جمع چیست؟ چرا سمع را مفرد آورده و آن دو را به صورت جمع؟ برخی در پاسخ به این سوال گفته‌اند علتش این است که سمع در اصل

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم آیه هفتم _مفردات_ نکات ۱۳۹۶/۱۰/۰۲   آیه هفتم: «خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ وَعَلَ ىسَمْعِهِمْ وَعَلَى أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَةٌ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» معنای تحت اللفظی آیه معلوم است، خداوند بر قلب‌ها و گوش‌های آنها مهر زده است و بر دیدگان آنها پرده‌ای ضخیم و ستبر آمیخته لذا نه حق را می‌فهمند و نه می‌شنوند و نه می‌بینند، و به همین جهت عذاب عظیم و بزرگی در انتظار آنان است، چون فاقد ابزار و وسایل تحصیل ایمان و اعتقاد و باور شدند، و از آنجا که این ابزار علم است و علم هم مقدمه ایمان است لذا ایمان نمی‌آورند. ارتباط این آیه با آیه قبل ارتباط این آیه با آیه قبل به این نحو  است که در

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم آیه ششم_ مفردات آیه- معنای کلی ۱۳۹۶/۰۹/۲۷ آیه ششم:«إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُواسَوَاءٌعَلَیْهِمْ ءَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْلَمْ تُنْذِرْهُمْ لایُؤْمِنُونَ» کسانی که کافر شدند در مورد آنها مساوی است انذار یا عدم انذار، آنها ایمان نمی‌آورند، در مورد اجزاء این آیه نکات و مطالبی است که عرض خواهیم کرد. ارتباط آیه با آیات قبل از جهت ارتباط با آیات قبل باید عرض کنیم که در آغاز سوره بقرة سخن از اختصاص هدایت به متقین بود، چون فرمود«ذلک الکتاب لا ریب فیه، هدی للمتقین» قرآن را به عنوان کتاب هدایت برای متقین ذکر کرد، آنوقت این سوال مطرح بود که از یک طرف کتاب برای همه آمده است و می‌بایست هدایت برای همه انسان‌ها باشد واز طرفی دیگر به متقین