سایر دروس

جلسه ۱۷ – PDF جلسه هفدهم آیه 27_ ارتباط آیه با آیات قبل_ مفردات ۱۳۹۷/۰۹/۱۷  آیه ۲۷ « الَّذینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللّهِ مِنْ بَعْدِ میثاقِهِ وَ یَقْطَعُونَ ما أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ أُولئِکَ هُمُ الْخاسِرُونَ» ارتباط آیه ۲۷ با آیات قبل در آیه ۲۷ سه وصف از اوصاف فاسقین و سپس نتیجه فسق و این اوصاف سه‌گانه بیان شده است. در آیه بیست و ششم فرمودند: « إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِينَ كَفَرُوا فَيَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلًا  يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَيَهْدِي بِهِ كَثِيرًا وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ » یعنی خداوند تبارک و تعالی فقط فاسقین را

جلسه ۱۶ – PDF جلسه شانزدهم آیه26_ کلام علامه طباطبایی درباره نفی جبر و تفویض در تشریع ۱۳۹۷/۰۹/۱۲ خلاصه جلسه گذشته  بمناسبت آیه بیست و ششم، برخی از تفاسیر از مسئله جبر و تفویض بحث کرده‌اند. چون به نظر برخی طبق این آیه، انسان مجبور است سرنوشتی که در انتظار اوست را بپذیرد، یعنی جبراً یا اهل سعادت میشود و یا اهل شقاوت. چون اضلال و هدایت بر اساس این آیه به خداوند نسبت داده شده، بنابر این قائل به جبر شده‌اند. اینجا عرض کردیم که مفسرین، سه نظریه را مطرح کرده‌اند. نظریه جبر، نظریه تفویض و نظریه الأمرُبین‌الأمرین. ادله هر یک از این اقوال به همراه اشکالاتی که دو نظریه جبر و تفویض دارد، مطرح شده. ما دیگر وارد

جلسه ۱۵ – PDF جلسه پانزدهم آیه26_ اضلال جزایی در روایات_ عدم دلالت آیه بر جبر ۱۳۹۷/۰۹/۱۰ خلاصه جلسه قبل بحث در آیه ۲۶ سوره بقرۀ بود. آخرین بخشی که دراین آیه مورد تعرض قرار گرفت، مسئله هدایت و اضلال مؤمنان و کافران بود. عرض کردیم هدایت، هم ابتدایی دارد و هم جزایی، ولی اضلال فقط، اضلال جزایی است و اضلال ابتدایی نداریم که خداوند کسی را ابتدائاً اضلال کند. و آنچه که از اضلال به خداوند نسبت داده می‎شود در آیات قرآن، همه از نوع اضلال جزایی و کیفری است. اضلال جزایی در روایات این مسئله در روایات هم بیان شده است. یعنی با استفاده از روایات هم می‎توانیم این مطلبی که گفته شد را تأیید کنیم. روایت اول

جلسه ۱۴ – PDF جلسه چهاردهم آیه26_ بخش چهارم: «وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ» _ معنای هدایت و اضلال خداوند ۱۳۹۷/۰۹/۰۵ بخش چهارم:« وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ» بحث در بخش سوم آیه ۲۶ سوره بقره بود که فرمودند « يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَ يَهْدِي بِهِ كَثِيرًا »؛ در ادامه که البته می‌تواند بخش مستقلی محسوب شود و می‌تواند در ادامه بخش قبلی باشد می‎فرماید « وَمَا يُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِينَ» . نکته و مسأله اصلی در این بخش از آیه که باید درباره آن بحث شود، مسأله هدایت و اضلال است. ما قبلا در تفسیر سوره حمد به مناسبت درباره هدایت و اضلال مطالبی را عرض کردیم. اجمال این مسأله در حدی که اینجا لازم است مورد اشاره قرار

جلسه ۱۳- PDF جلسه سیزدهم آیه26_ بخش دوم: موضع مؤمنان و کفار در برابر تمثیل قرآن – بخش سوم:« یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا» ۱۳۹۷/۰۸/۲۸ بخش دوم: موضع مؤمنان و کفار در برابر تمثیل قرآن « فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلا یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلا الْفَاسِقِینَ » بخش دوم موضع مؤمنین و منافقین و کفار در برابر ضرب مثل از ناحیه خداوند تبارک و تعالی است. موضع مؤمنان: اما در مورد موضع مؤمنین نسبت به مثال‌هایی که خداوند در قرآن مطرح کرده است، می‌فرماید: آن‎هایی که ایمان آوردند پس علم دارند و می‌دانند که این مثل‌ها و این ضرب امثال حق

جلسه ۱۲ – PDF جلسه دوازدهم آیه 26_ ارتباط این آیه با آیات قبل، از لسان روایات ۱۳۹۷/۰۸/۲۶ خلاصه جلسه قبل  در بخش اول از آیه ۲۶ سوره بقرۀ، یعنی « إِنَّ اللَّهَ لَا يَسْتَحْيِي أَنْ يَضْرِبَ مَثَلاً مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا »، عرض کردیم که چگونه این بخش از آیه مرتبط با آیات قبل است و اساس این مسأله هم گفتیم فی الواقع پاسخ خداوند به اعتراض منافقین و مخالفین به دو مثلی است که در آیات قبل درباره منافقین بیان شده است. ارتباط آیه ۲۶ با آیات قبل، از لسان روایات روایت اول: این مطلب با استناد به روایتی از امام باقر (ع) تأیید می‎شود:« قال الباقر (ع) : فلمّا قال الله تعالى: (يَا أَيُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ

جلسه ۱۱ – PDF جلسه یازدهم آیه 26_ ارتباط این آیه با آیات قبل ۱۳۹۷/۰۸/۲۱ عرض کردیم آیه بیست و ششم چند بخش دارد، در بخش اول متعرض مفردات آیه شدیم. ۵. مثلاً تنها یک کلمه باقی مانده که آن را توضیح ندادیم که آن کلمه «مثلاً» است. «مثل» بر وزن «فَعَل»، صفت مشبهه است. به معنای چیزی است که به وصف مانند بودن، مشابه بودن، مثلیت متصف می‌شود. دو معنای عمده برای مثل وجود دارد، اول: کلامی که بواسطه آن برای فهماندن یک مطلب عمیق استناد می‌شود. معمولاً برای توضیح یک مطلبی که عمیق است نظیر و مانند ذکر می‌کنند، مثال میزنند و این مثال عمدتاً برای این است که غرض اصلی گوینده به شنونده منتقل شود. این یک

جلسه ۱۰ – PDF جلسه دهم آیه 26_ مفردات بخش اول ۱۳۹۷/۰۸/۲۰ آیه۲۶ «إِنَّ اللَّهَ لا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلا مَا بَعُوضَةً فَمَا فَوْقَهَا فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَذَا مَثَلا یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلا الْفَاسِقِینَ» در آیه ۲۶ خداوند می‌فرماید: خداوند حیا ندارد از اینکه مثالی بزند که مربوط به کوچکترین موجودات مثل پشه و حتی کوچک‌تر از آن و حقیرتر از آن باشد. پس آنهایی که ایمان آورده‌اند، می‌دانند که این مثل حق است و از ناحیه پروردگار می‌باشد. و اما آنها که کافر شدند، می‌گویند خدا به چه منظور این مثل‌ها را ذکر می‌کند. خداوند بواسطه این بسیاری را اضلال و

جلسه ۹ – PDF جلسه نهم آیه25_ بشارت پنجم_ بررسی معنای خلود_ پاسخ به یک شبهه ۱۳۹۷/۰۷/۳۰ چهار بشارت از بشارت‌های پنجگانه که در آیه۲۵ مورد اشاره قرار گرفته مطرح شد. بشارت پنجم« وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» بشارت پنجم بشارت به خلود در بهشت است، عبارت آیه این است« وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» آنها، یعنی اهل ایمان و عمل صالح در جنات که برخی اوصاف آن ذکر شد خلود دارند. بررسی معنای خلود در مورد معنای خلود اختلاف است، برخی آن را به معنای جاودانگی گرفته اند و برخی آن را به معنای توقف طولانی دانسته اند این اختلاف در واقع بین معتزله و اشاعره است، البته امامیه هم به همین معنای جاودانگی ملتزم هستند. ادله خلود به معنای جاودانگی(در بهشت) معتزله

جلسه ۸ – PDF جلسه هشتم آیه 25_ بشارت سوم و چهارم ۱۳۹۷/۰۷/۲۹ در آیه ۲۵ خداوند متعال پنج بشارت به اهل ایمان و عمل صالح داده است، در مورد بشارت اول و دوم مطالبی راعرض کردیم. بشارت سوم«وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا» قبلاً اشاره کردیم برخی این جمله را با قسمت قبلی «کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا» یکی دانستند و گفتند: مجموع این دو عبارت یک معنا را دلالت می‌کند، ولی ما عرض کردیم ظاهر آن این است که این یک بشارت دیگری است و جمله مستقل و معنای دیگر دارد، که در حقیقت تکمیل بشارت دوم و بیان یک نعمت و مژده دیگر است، در کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَةٍ رِزْقًا»، خداوند متعال فرمود: یکی از چیزهایی که در