اجتهاد و تقلید

جلسه ۶۱ – PDF   جلسه شصت و یکم معنای عدالت – اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۱/۰۸              عرض شد در مورد معنای اصرار بر صغیره چندین رأی و نظر وجود دارد که ما اجمالاً به این آراء و انظار اشاره کردیم قبل از اینکه به بیان ادله بپردازیم، لازم است نکته­ای مورد توجه قرار گیرد. نکته آن نکته این است که برای شناخت این مفهوم یعنی الاصرار علی الصغیرة آیا لازم است که سراغ ادله برویم و در روایات و ادله شرعیه این مفهوم را جستجو کنیم یا اینکه این یک مطلبی است که نیاز رجوع به ادله ندارد چون با توجه به اینکه معنای صغیره و کبیره و ملاک آنها در شریعت بیان شده و

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصت معنای عدالت – اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۱/۰۷              خلاصه جلسه گذشته اصل بحث ما در این بود که آیا اجتناب از صغیره در عدالت معتبر است یا نه؟ گفتیم مناسب است که در این رابطه مقدمةً درباره چند مطلب صحبت کنیم؛ مجموع مطالبی که باید درباره آن بحث شود چهار مطلب است که در چهار مقام آنها را طرح می­کنیم. دو مطلب را در طی مقام اول و مقام دوم بحث کردیم؛ مقام اول درباره اصل وجود گناه صغیره بود یعنی اینکه آیا تقسیم معاصی به کبیره و صغیره صحیح است یا خیر؟ نتیجه بحث این شد که این تقسیم صحیح است و ما گناهی به نام گناه صغیره

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم معنای عدالت – اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۱/۰۴              خلاصه جلسه گذشته عرض شد در مورد ملاک و ضابطه گناه کبیره و به تبع آن گناه صغیره اقوال متعدد و مختلفی وجود دارد بعد از اینکه ثابت شد تقسیم معاصی به کبیره و صغیره صحیح است در مورد ملاک اختلاف شده است؛ اقوال را بیان کردیم و عرض کردیم برای فهم صحیح ملاک مناسب است به سراغ روایات برویم سه طائفه روایت نقل کردیم بنابر روایات یک طائفه هر گناهی که خداوند متعال بر آن وعده عذاب و عقاب و آتش داده باشد گناه کبیره است که به تبع این گناه صغیره آن گناهی است وعده عقاب و

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم معنای عدالت – اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۱/۰۳              خلاصه جلسه گذشته عرض شد که در مورد ضابطه و ملاک گناه کبیره و تمییز آن از گناه صغیره اقوال مختلفی وجود دارد، اما برای پی بردن به حقیقت امر لازم است به سراغ روایات برویم و روایاتی را که در این رابطه وارد شده مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی سه طایفه از روایات در جوامع روایی وجود دارد: طایفه اول از روایات فقط در مقام بیان ضابطه و قاعده برای گناه کبیره هستند. طایفه دوم روایاتی هستند که فقط عدد گناهان کبیره را نقل کرده­اند، البته در بیان تعداد گناهان کبیره هم اختلاف است؛ از یک

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم معنای عدالت – اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۱/۰۲              خلاصه جلسه گذشته ادله قول به عدم وجود گناه صغیره را ذکر کردیم؛ عرض کردیم مستند قائلین به اینکه همه معاصی کبیره هستند و اساساً گناه صغیره وجود ندارد، روایات است. چند طایفه از روایات را ذکر کردیم و حال به بررسی این دلیل می­پردازیم. بررسی دلیل قول اول آیا از روایاتی که برای اثبات قول اول ذکر کرده­اند، می­توان استفاده کرد که ما اساساً گناه صغیره نداریم؟ در مقام پاسخ عرض می­کنیم: اولاً: این ادله و روایات معارض دارند چون ممکن است روایاتی که دلالت می­کند بر اینکه «کل معصیة شدیدة» یا روایاتی که دال بر پرهیز از

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم معنای عدالت– اجتناب از صغیره ۱۳۹۱/۱۰/۳۰              خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا اساساً در بین گناهان گناهی به عنوان گناه صغیره وجود دارد یا نه؛ به عبارت دیگر آیا تقسیم معاصی به معاصی کبیره و صغیره صحیح است؟ عرض کردیم که دو قول دراین مسئله وجود دارد یکی قول جمعی از قدماست که همه معاصی کبیره­اند و ما به بعضی از قائلین اشاره کردیم و یکی هم مشهور بین متأخرین که قائلند قطعاً گناه صغیره وجود دارد و این یک تقسیم صحیحی است. بعضی از آیات و روایات بر وجود معصیت صغیره دلالت می­کند. در بین روایات ما به صحیحه ابن ابی یعفور

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم معنای عدالت – اجتناب از صغیره (مقام اول) ۱۳۹۱/۱۰/۲۷              خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم یکی از اموری که در بحث از معنای عدالت باید مورد رسیدگی قرار گیرد این است که اجتناب از صغیرة در معنای عدالت معتبر است یا نه؟ وقتی عدالت به ملکه نفسانیه باعث بر اتیان به واجبات و ترک محرمات معنی شد لازمه­اش آن است که اجتناب از گناه و معصیت یک رکن در معنای عدالت است. در اینکه اجتناب از کبیره قطعاً به اجماع فقها و بنا بر ادله جزء معنای عدالت است تردیدی نیست چنانچه سابقاً بحث کردیم لکن در مورد صغیره بحث واقع شده که آیا اجتناب از صغائر

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم معنای عدالت – نتیجه کلی ۱۳۹۱/۱۰/۲۶              خلاصه جلسه گذشته با توجه به اینکه تعطیلی دهه آخر صفر بود، لازم است خلاصه­ای از مباحث گذشته ارائه شود. بحث پیرامون مسئله بیست و هشتم بود؛ امام (ره) در مسئله بیست و هشتم درباره معنای عدالت فرمودند: عدالت عبارت است از ملکه­ی راسخه­ای که باعث بر ملازمت تقوی یعنی ترک محرمات و اتیان واجبات است. عرض شد در مورد معنای عدالت چهار مسلک وجود دارد: مسلک اول اینکه عدالت همان اسلام و عدم ظهور فسق است بعضی مثل ابن جنید قائل به این مسلک هستند که ادله این مسلک مورد نقد و بررسی قرار گرفت و بطلان آن واضح

جلسه ۵۳ – PDF جلسه پنجاه و سوم بررسی اشکالات مسلک چهارم ۱۳۹۱/۱۰/۱۱              خلاصه جلسه گذشته نتیجه بحث در صحیحه ابن ابی یعفور این شد که بر اساس این صحیحه که در واقع دلیل پنجم مسلک چهارم بود عدالت عبارت است از ملکه­ی نفسانیه که موجب اتیان به واجبات و ترک محرمات است فقرات مختلف این روایت و اقوالی که در هر یک از این فقرات بود مورد بررسی قرار گرفت و قول حق یا آنچه که به نظر ما از این روایت قابل استظهار بود بیان شد. نتیجه کلی نتیجه کلی بحث این شد که برای مسلک چهارم پنج دلیل اقامه کردیم؛ سه دلیل اول مورد اشکال واقع گردید از بین این پنج

جلسه ۵۲ – PDF جلسه پنجاه و دوم معنای عدالت–ادله مسلک چهارم (صحیحه ابن ابی یعفور) ۱۳۹۱/۱۰/۱۰              خلاصه جلسه گذشته بحث در قول دوم در رابطه با فقره خامسه از روایت بود «و یکون منه التعاهد للصلوات الخمس» ما یک احتمال را ذکر کردیم که طبق آن این جمله در واقع به عنوان متمم جمله قبل که عطف بر آن شده «أن یکون ساتراً لجمیع عیوبه» مجموعاً حسن ظاهر را دلالت می­کنند در واقع در این دو جمله امام (ع) حسن ظاهر را بیان کرده­اند که در واقع عبارت است از ستر جمیع عیوب و اتیان به واجبات که اهم واجبات نماز است و وجوه اختصاص نماز در بین واجبات به ذکر را بیان