خارج اصول

جلسه ۳۹ – PDF جلسه سی و نهم مقام دوم – امکان قسم اول و دوم ۱۳۹۱/۰۹/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث ما در مقام اول که درباره معانی اقسام چهارگانه وضع بود تمام شد، محصل بحث در مقام اول این شد که دو قسم از این اقسام چهارگانه معنای روشن و واضحی دارد؛ یکی وضع خاص و موضوع‏له خاص که البته در این رابطه یک اشکالی نسبت به مثال آن وجود دارد که بعداً عرض خواهیم کرد اما معنای آن روشن است، مثل اینکه کسی اعلام شخصیه را تصویر می‏کند و نامی را بر آنها می‏گذارد مثلاً فرزندش را تصویر می‏کند و نام زید را برای او قرار می‏دهد. در مورد معنای وضع خاص و موضوع‏له عام هم نزاع

جلسه ۳۸ – PDF جلسه سی و هشتم اقسام وضع- معانی وضع عام، موضوع‏له خاص ۱۳۹۱/۰۹/۱۹   بحث در معانی مختلف اقسام چهارگانه وضع بود، در مورد وضع عام و موضوع‏له عام چهار معنی و تفسیر ذکر شد و نظر مختار و حق در مسئله معلوم شد. معانی وضع عام و موضوع‏له خاص در مورد وضع عام و موضوع‏له خاص هم سه معنی و تفسیر شده که به این سه معنی محقق عراقی اشاره کرده و ما این سه معنی را ذکر و بررسی می‏کنیم تا ببینیم حق در مسئله کدام یک از این سه قسم است: معنای اول اینکه مراد از وضع عام و موضوع‏له خاص این است که واضع در هنگام وضع معنای عام و کلی را لحاظ

جلسه ۳۷ – PDF جلسه سی و هفتم اقسام وضع- معانی وضع عام، موضوع‏له عام ۱۳۹۱/۰۹/۱۸   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد بعضی از اقسام چهارگانه وضع، معانی و تصاویر متعددی ذکر شده، ما یک معنی و تصویر مشهور و عمومی را از این اقسام چهارگانه ارائه دادیم لکن در مورد بعضی از اقسام از جمله قسم اول یعنی وضع عام و موضوع‏له عام گفتیم چند معنی وجود دارد که ما سه معنی را ذکر کردیم؛ یک معنی این بود که مراد از وضع عام و موضوع‏له عام ماهیت مطلقه است، معنای دوم این بود که مراد از عام ماهیت مهمله است و معنای سوم که محقق عراقی فرمود این بود که در وضع عام و موضوع‏له عام

جلسه ۳۶ – PDF جلسه سی و ششم تقسیم دوم وضع- معنای اقسام چهارگانه ۱۳۹۱/۰۹/۱۵   معنای سوم معنای سوم برای وضع عام و موضوع­له عام تفسیری است که محقق عراقی ارائه می­دهد، گرچه تعرض به این مطالب ممکن است خسته کننده و وقت­گیر باشد اما آشنایی با افکار و آراء اعلام ثلاثه متأخر یعنی محقق عراقی، محقق نائینی و محقق اصفهانی ضروری است. محقق عراقی تفسیری متفاوت از دو تفسیر قبلی درباره وضع عام و موضوع­له عام ارائه می­دهد که سخن ایشان دقیق و در عین حال خالی از اشکال نیست. یک فرق اساسی بین دو مبنای قبلی و این مبنا وجود دارد و آن این که در دو معنای قبلی موضوع­له عبارت از ماهیت بود که یا ماهیت

جلسه ۳۵ – PDF جلسه سی و پنجم مقام اول: معانی اقسام چهارگانه ۱۳۹۱/۰۹/۱۴   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم تقسیم دوم وضع به اقسام چهارگانه مذکوره به اعتبار معنی است که واضع در هنگام وضع تارةً معنی را کلی تصور می­کند و لفظ را برای خود آن معنای کلی قرار می­دهد و گاهی برای مصادیق آن و گاهی هم معنای جزئی را تصویر می­کند و لفظ را برای خود آن معنای جزئی و گاهی برای عنوان کلی آن قرار می­دهد لذا گفتیم به حصر عقلی چهار قسم پدید می­آید لکن غیر از تصویری که مشهور برای اقسام اربعه ارائه داده­اند معانی دیگری هم برای بعضی از این اقسام ذکر شده است. محقق عراقی ضمن نقل دو معنی از وضع

جلسه ۳۴ – PDF جلسه سی و چهارم تقسیم دوم وضع(اقسام چهارگانه) ۱۳۹۱/۰۹/۱۳   عرض کردیم وضع دارای انقسامات مختلف است، تقسیم اول وضع را بیان کردیم که وضع به وضع تعیینی و وضع تعیّنی تقسیم می­شود. نتیجه این شد که بنا بر نظریه مختار این تقسیم قابل قبول نیست. تقسیم دوم: وضع عام موضوع­له عام، وضع خاص موضوع­له خاص، وضع خاص موضوع له عام و وضع عام موضوع­له خاص. قبل از اینکه به بررسی اقسام چهارگانه فوق بپردازیم لازم است به دو نکته اشاره کنیم: وجه تقسیم وضع به چهار قسم این تقسیم برای وضع به چه اعتبار است چون وقتی یک مَقسم به تقسیمات متعدد عرضی منقسم به اقسام مختلف می­شود بدیهی است که ما در هر تقسیمی

جلسه ۳۳ – PDF جلسه سی و سوم تقسیم اول وضع- بررسی صحت تقسیم وضع به تعیینی و تعیّنی ۱۳۹۱/۰۹/۱۲   خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که تقسیم وضع به تعیینی و تعیّنی بنا بر مبانی مختلف در باب وضع صحیح است یا خیر؟ ما تقریباً اکثر مبانی در باب وضع را مورد بررسی قرار دادیم و معلوم شد که طبق برخی از مبانی تقسیم وضع به تعیینی و تعیّنی درست است و بر طبق برخی مبانی دیگر این تقسیم صحیح نیست. بررسی صحت تقسیم بنا بر نظریه مختار حال باید ببینیم آیا تقسیم وضع به تعیینی و تعیّنی بنا بر نظریه مختار در باب حقیقت وضع صحیح است یا نه؟ نظر مختار این بود که وضع عبارت

جلسه ۳۲ – PDF جلسه سی و دوم تقسیم اول وضع- بررسی صحت تقسیم وضع به تعیینی و تعیّنی ۱۳۹۱/۰۹/۱۱   اقسام وضع بعد از بحث پیرامون حقیقت وضع و بررسی مبانی مختلف در این رابطه اکنون به بحث از انقسامات وضع می­پردازیم. تقسیم اول: وضع تعیینی و تعینّی وضع از جهات مختلف منقسم به اقسامی می­شود، یکی از انقسامات وضع که مشهور شده تقسیم وضع به وضع تعیینی و تعیّنی است. این تقسیم برای وضع به اعتبار واضع است که آیا واضع معین است یا غیر معین؟ وضع تعیینی: بنابر آنچه که مشهور است وضع تعیینی عبارت است از ارتباط و علقه­ای که بین لفظ و معنی از ناحیه واضع معیّن ایجاد می­شود. وضع تعیّنی: عبارت است از علقه

جلسه ۳۱ – PDF سی و یکم حقیقت استعمال ۱۳۹۱/۰۸/۱۷   حقیقت استعمال در پایان بحث از حقیقت وضع مناسب است مختصری درباره حقیقت استعمال هم مطالبی را عرض کنیم. مسئله استعمال به عنوان یک ضلع از مثلث وضع، استعمال و دلالت می­باشد. واضع کار وضع را انجام می­دهد، استعمال مربوط به متکلم است یعنی کسی که لفظی را در معنایی به کار می­برد و ضلع سوم این مثلث مخاطب است که با شنیدن لفظ تصوری در ذهن او از لفظ ایجاد می­شود و موجب انتقال به تصور معنی می­شود. از این سه ضلع ما در باب ضلع اول یعنی وضع به تفصیل سخن گفتیم و حقیقت وضع را بیان کردیم، ضلع دوم استعمال است که بحث امروز ما درباره

جلسه ۳۰ – PDF جلسه سی نظر مختار ۱۳۹۱/۰۸/۱۶   خلاصه جلسه گذشته یک نکته­ای در جلسه گذشته مطرح شد که آن را موکول به امروز کردیم و آن این که به نظر ما اصح در بین نظریات مختلف در باب وضع آن است که حقیقت وضع عبارت است از جعل علامیت لفظ برای معنی لکن بحث در این بود که آیا ابراز در حقیقت وضع مدخلیت دارد یا خیر؟ بررسی سه احتمال در نظریه مختار ما در بیان نظریات در باب وضع این نظریه را جزء دیدگاه و در زمره نظریاتی قرار دادیم که قائل به این بودند که وضع یک امر اعتباری است، حال در اینکه وضع یک امر اعتباری است بحثی نیست اما آیا نفس اعتبار ولو