وضع

جلسه ۱۰۲ – PDF جلسه صد و دوم قسم سوم وضع- وضع اسماء اشاره و ضمایر (نظریه محقق عراقی) ۱۳۹۲/۰۲/۰۸   ۵- نظریه محقق عراقی ایشان می‏فرماید: معنا و موضوع‏له اسماء اشاره عبارت است از معانی ابهامی که نسبت این معانی به خود ذوات، نسبت اجمال و تفصیل است نه اینکه از قبیل فرد و کلی باشد لکن این معنای مبهم مشتمل بر خصوصیت زائده‏ای مانند اشاره است. توضیح مطلب این است که موضوع‏له اسماء اشاره یک معنای مبهم و مجمل است که نسبت آن معنای مبهم با ذاتی که مورد اشاره قرار می‏گیرد مثل زید و عمرو، نسبت مجمل به مفصل است. برای اینکه این مطلب روشن شود ایشان این مطلب را به شبحی تنظیر می‏کند که از دور

جلسه ۱۰۱ – PDF جلسه صد و یکم قسم سوم وضع- وضع اسماء اشاره و ضمایر (بررسی اشکال به نظریه محقق بروجردی و امام (ره)) ۱۳۹۲/۰۲/۰۷   عرض کردیم نظریه مرحوم آیت الله بروجردی و امام (ره) در باب اسماء اشاره این است که اسماء اشاره برای ایجاد اشاره اعتباریه وضع شده‏اند. یک اشکال مهمی متوجه این نظریه است که باید به آن پاسخ داده شود. اشکال به نظریه محقق بروجردی و امام (ره) طبق این نظریه معنای «هذا» عبارت از اشاره است یعنی به واسطه «هذا» اشاره ایجاد می‏شود لذا مشارٌ الیه اگر چه به عنوان یک طرف اشاره، لازم است اما جزء معنای موضوع‏له نیست، پس به طور کلی بر اساس این نظریه نفس مشارٌ الیه چه به

جلسه ۱۰۰ – PDF جلسه صد قسم سوم وضع- وضع اسماء اشاره و ضمایر (نظریه محقق بروجردی و امام (ره)) ۱۳۹۲/۰۲/۰۴   ۴- نظریه محقق بروجردی و امام (ره) ایشان می‏فرماید: «و قد اشار الی ما ذکرنا بعضُ الاجلّة (دام ظلّه)» [۱] ؛ منظور از «بعض الاجلّة» در این عبارت، مرحوم آیت الله بروجردی می‏باشد. به هر حال اساس این نظریه مربوط به مرحوم آیت الله بروجردی است و امام (ره) آن را بسط داده است. البته اشاره خواهیم کرد که بعضی نظر امام (ره) و مرحوم آیت الله بروجردی را دو نظر جدا از هم می‏دانند از جمله اینکه مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی قول امام (ره) را مستقل از قول مرحوم آیت الله بروجردی ذکر کرده است [۲]

جلسه ۹۹ – PDF جلسه نود و نهم قسم سوم وضع- وضع اسماء اشاره و ضمائر (نظریه محقق اصفهانی و محقق خویی) ۱۳۹۲/۰۲/۰۳   خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم در مورد معنای اسماء اشاره چندین نظریه وجود دارد؛ نظریه اول، نظریه مرحوم آخوند بود که اشکالاتی به این نظریه ایراد شده از جمله اشکالی که مرحوم آقای خویی به ایشان ایراد کرده‏اند، البته اشکال اول هم در لابلای کلمات مرحوم آقای خویی مثل نظائرش در بحث‏های گذشته، وجود دارد ولی این اشکال به نظر ما وارد نبود، اما اشکال دوم که از طرف مرحوم آقای خویی به مرحوم آخوند ایراد شد فی‏الجمله قابل قبول است. اشکال سوم نظریه مرحوم آخوند بر خلاف تبادر است، متبادر از اسماء اشاره این نیست

جلسه ۹۸ – PDF جلسه نود و هشتم قسم سوم وضع- وضع اسماء اشاره و ضمائر (نظریه محقق خراسانی) ۱۳۹۲/۰۲/۰۲   وضع اسماء اشاره و ضمائر در مورد اسماء اشاره و ضمایر هم اختلاف شده که آیا وضع آنها هم مانند وضع حروف، عام و موضوع‏له آنها خاص است یا اینکه وضع آنها عام و موضوع‏له آنها هم عام است؟ برای اینکه روشن شود وضع مبهمات چه قسمی از وضع است باید معنای آنها روشن شود تا بعد مشخص شود که کیفیت وضع مبهمات چگونه است، در این رابطه چندین قول وجود دارد: ۱- نظریه محقق خراسانی ایشان نظیر آنچه را در باب حروف فرموده در مورد اسماء اشاره و ضمایر هم ذکر کرده و می‏فرماید: همان گونه که وضع

جلسه ۹۷ – PDF جلسه نود و هفتم قسم سوم وضع- وضع هیئات- بررسی کلام محقق عراقی در فرق مرکبات تامّه و ناقصه- وضع مرکبات ناقصه ۱۳۹۲/۰۲/۰۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در کلام محقق عراقی پیرامون فرق بین مرکبات تامّه و ناقصه بود، عرض کردیم ایشان ضمن اینکه مرکبات تامّه و ناقصه را در یک امر مشترک می‏داند اما در عین حال به دو تفاوت بین این دو قسم از جُمل اشاره می‏کند، فرق اول اینکه مرکبات تامّه از ایقاع نسبت حکایت می‏کنند لکن مرکبات ناقصه از وقوع نسبت حکایت دارند، تفصیل این فرق در جلسه گذشته بیان شد. فرق دوم هم این بود که محکی مرکبات تقییدیه و ناقصه ذات ماهیت است که هم قابلیت وجود و هم

جلسه ۹۶ – PDF جلسه نود و ششم قسم سوم وضع- وضع هیئات- مؤید نظر مختار ۱۳۹۲/۰۱/۳۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در انظار مختلف پیرامون وضع هیئات بود، ابتدائاً‌ پیرامون هیأت جمل تامّه بحث کردیم و گفتیم جمل تامّه بر دو قسم خبریه و انشائیه است، چند قول در رابطه با جمل خبریه و انشائیه گفته شد و مورد نقد و بررسی قرار گرفت و نتیجه این شد که حق در مسئله آن است که معنای جملات خبریه و انشائیه از حیث موضوع‏له یکی است لکن تفاوتی که بین آنها وجود دارد خارج از موضوع‏له آنهاست، درباره اقسام جمل خبریه و انشائیه هم بحث کردیم، نظر ما به تبع امام (ره) این شد که در جملات اسمیه خبریه‏ای که

جلسه ۹۵ – PDF جلسه نود و پنجم قسم سوم وضع- وضع هیئات- نظریه امام (ره) در جمل انشائیه ۱۳۹۲/۰۱/۲۱   خلاصه جلسه گذشته بحث در نظریه امام (ره) پیرامون هیئات جمل تامّه بود،‌ عرض کردیم جُمل تامّه بر دو قسم است؛ جمله خبریه و جمله انشائیه، موضوع بحث این بود که آیا هیأت جمله خبریه و هیأت جمله انشائیه از نظر معنی و موضوع‏له مختلفند یا متّحد؟ و اگر مختلفند به چه معناست و اگر متّحدند به چه معناست؟ چندین نظریه را در این رابطه مورد بحث و بررسی قرار دادیم، نظریه آخر نظریه امام (ره) است، عرض کردیم ایشان در مورد جملات خبریه معتقدند آن دسته از جملات خبریه‏ای که حروف و ادات در آنها بکار برده شده

جلسه ۹۴ – PDF جلسه نود و چهارم قسم سوم وضع- وضع هیئات – نظریه امام (ره) در جمل انشائیه ۱۳۹۲/۰۱/۲۰   خلاصه جلسه گذشته بحث درباره نظریه پنجم پیرامون هیئات جمل خبریه و انشائیه بود، عرض کردیم امام (ره) در این رابطه نظری دارند که مختار ما هم همین نظر است، نظر ایشان را در باب جملات خبریه در جلسه گذشته عرض کردیم، محصل نظر ایشان در باب جملات خبریه این شد که هیئت جمل خبریه برای دلالت بر اتحاد و هوهویت تصدیقیه بین موضوع و محمول وضع شده، در مقابل هوهویت تصوریه که در مرکبات ناقصه مطرح می‏شود لذا اینکه مشهور گفته‏اند جملات خبریه برای حکایت از نسبت وضع شده‏اند صحیح نیست، این نظر مبتنی بر مقدمه‏ای درباره

جلسه ۹۳ – PDF جلسه نود و سوم قسم سوم وضع- وضع هیئات- نظریه امام (ره) در جُمل خبریه ۱۳۹۲/۰۱/۱۹   تا اینجا چهار نظریه درباره معنای جمله خبریه و انشائیه را بیان کردیم و تقریباً هر چهار نظر به نوعی مورد نقد و اشکال واقع شد، البته نظر مرحوم آخوند در اینکه معنای جمله خبریه و انشائیه یکی است، فی‏الجمله رد نشد اما اینکه آن معنی چیست ما با ایشان اختلاف نظر داریم. نظریه پنجم: نظر امام (ره) مقدمه نظریه امام (ره) که نظر مختار هم می‏باشد مبتنی است بر مقدمه‏ای مربوط به قضایا که امام (ره) بر تکیه با همین مقدمه به نظریه مشهور هم اشکال کرده‏اند، ما در مقام بررسی نظریه مشهور این مقدمه را در حدی