امارات و ظنون

جلسه ۶۳ – PDF جلسه شصت و سوم  مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه – تمسک به استصحاب عدم حجیت برای اثبات اصل اولی – پاسخ محقق نایینی به اشکال دوم محقق خراسانی – اشکال محقق خویی به محقق نایینی ۱۴۰۲/۱۰/۲۳   خلاصه جلسه گذشته بحث در مطلبی بود که شیخ انصاری پیرامون استصحاب عدم حجیت فرموده بودند. ایشان نسبت به جریان این استصحاب اشکالی کردند، محقق خراسانی در دفاع از استصحاب عدم حجیت دو اشکال به شیخ انصاری کردند. محقق نایینی به هر دو اشکال محقق خراسانی پاسخ دادند. پاسخ ایشان به اشکال اول محقق خراسانی را بیان کردیم. محقق نایینی در پاسخ به اشکال اول فرمودند که ما اگر بخواهیم استصحاب عدم حجیت را در

جلسه ۶۲ – PDF جلسه شصت و دوم مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه –استصحاب عدم حجیت برای اثبات اصل اولی –  پاسخ محقق نایینی به اشکال اول محقق خراسانی – شرح رسالة الحقوق   ۱۴۰۲/۱۰/۲۰    خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم شیخ انصاری نسبت به استصحاب عدم حجیت در امارات غیر علمیه اشکال کردند. گفتند ما نمی‏توانیم استصحاب عدم حجیت را جاری کنیم. بیان ایشان گذشت. محقق خراسانی دو اشکال به شیخ انصاری کردند: ۱. عدم حجیت یک حکم شرعی است هر چند یک حکم وضعی است نه تکلیفی، بنابراین نیازمند ملاحظه ترتب اثر شرعی نیست، لذا خود حکم شرعی می‏تواند استصحاب شود. این غیر از یک موضوع خارجی است. ۲. بر فرض هم که ما

جلسه ۶۱ – PDF جلسه شصت و یکم مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه –  استصحاب عدم حجیت برای اثبات اصل اولی –اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری    ۱۴۰۲/۱۰/۱۹     خلاصه جلسه گذشته  بحث در استصحاب عدم حجیت امارات غیر علمیه بود. عرض کردیم شیخ انصاری ابتدا این راه را برای اثبات اصل اولی عدم حجیت امارات ظنیه ذکر می‏کند و خود ایشان آن را مورد اشکال قرار می‏دهد. وقتی شک می‏کنیم در امارات غیر علمیه که آیا حجت است یا خیر، می‏توانیم استصحاب عدم حجیت کنیم و اصل اولی با این استصحاب ثابت می‏شود. سپس خود شیخ انصاری اشکال کردند که این استصحاب، در واقع استصحاب عدم حادث است زیرا حجیت یک امر حادث

جلسه ۶۰ – PDF جلسه شصتم مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه – کلام محقق عراقی در اشکال به محقق خراسانی – بررسی کلام محقق عراقی – تمسک به استصحاب عدم حجیت برای اثبات اصل اولی – اشکال شیخ انصاری به استصحاب عدم حجیت   ۱۴۰۲/۱۰/۱۸     خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که اصل درباره عمل به امارات ظنیه چیست؟ شیخ انصاری فرمودند اصل عدم جواز عمل یا عدم حجیت امارات غیر علمیه است. چند دلیل بر مدعای خودشان نیز از کتاب و سنت و اجماع و عقل اقامه کردند. محقق خراسانی به این ادله و نتیجه‎ای که شیخ انصاری از این ادله گرفتند اشکال کردند. محقق نایینی نیز به اشکال محقق خراسانی پرداخت

جلسه ۵۹ – PDF جلسه پنجاه و نهم مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه – کلام محقق نایینی در اشکال به محقق خراسانی – ادامه مطلب چهارم –  بررسی کلام محقق نایینی  ۱۴۰۲/۱۰/۱۷     خلاصه جلسه گذشته عرض کردیم محقق نایینی متعرض اشکالاتی شده است که محقق خراسانی به شیخ انصاری وارد کرده است. ایشان مطالب خودش را در ضمن چهار مطلب بیان کرده است که البته آنچه مستقیم مربوط به اشکالات محقق خراسانی به شیخ انصاری است عمدتا مطلب سوم و چهارم است. مطلب چهارم را اجمالا بیان کردیم ولی به دلیل گذشتن وقت نا تمام ماند. خلاصه‎ای از آنچه که دیروز گفته شد و آن بخشی که مانده را انشاء الله امروز بیان خواهیم

جلسه ۵۸ – PDF جلسه پنجاه و هشتم مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه – کلام محقق نایینی در اشکال به محقق خراسانی ۱۴۰۲/۱۰/۱۶     خلاصه جلسه گذشته بحث در این بود که آیا در شک در اعتبار و حجیت امارات غیر علمیه، اصلی داریم که آن را ملاک قرار دهیم؟ فرمودند اصل در این امارات عدم اعتبار و عدم حجیت امارات غیر علمیه است. شیخ انصاری ادله اربعه را مورد استناد قرار داد که اثبات کند عدم حجیت را. محقق خراسانی به شیخ انصاری اشکال کردند که آنچه شما با این ادله اثبات کردید عدم جواز الاستناد الی الشارع است، نمی‎توان چیزی را که علم به آن نیست به شارع نسبت داد. در حالیکه مدعا

جلسه ۵۷ – PDF جلسه پنجاه و هفتم  مقدمه سوم: تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه –اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری – بررسی اشکال محقق خراسانی   ۱۴۰۲/۱۰/۱۲     خلاصه جلسه گذشته بحث در اصل اولی در عمل به امارات ظنیه بود. عرض کردیم شیخ انصاری به ادله اربعه تمسک کرده تا اثبات کند اصل در امارات ظنیه عدم جواز عمل به ظن است. ادله ایشان را دیروز بیان کردیم از کتاب و سنت واجماع و عقل شواهدی ذکر کردند تا اثبات کنند اصل اولی، حرمت عمل به ظن و حرمت تعبد به ظن است. اشکال محقق خراسانی به شیخ انصاری این بیان از ناحیه بزرگانی مثل محقق خراسانی مورد اشکال قرار گرفته است. اساس اشکال محقق

جلسه ۵۶ – PDF جلسه پنجاه و ششم مقدمه سوم: اصل اولی در عمل به امارات ظنیه – کلام شیخ انصاری ۱۴۰۲/۱۰/۱۱     مقدمه سوم مقدمه سوم از مقدمات بحث از امارات و ظنون پیرامون تأسیس اصل در عمل به امارات ظنیه است. منظور از تأسیس اصل این است که ما ببینیم ادله عامه و قواعد چه اقتضایی دارد؟ گاهی ما به سراغ ادله خاصه می‏رویم که مثلا آیه یا روایتی یا اجماع مثلا یک ظن خاصی را برای ما حجت می‏کند. اما قبل از اینکه به سراغ ادله خاصه برویم می‏خواهیم ببینیم مقتضای عمومات و اطلاقات و قواعد نسبت به عمل به امارات غیر علمیه و امارات ظنیه چیست؟ یعنی اگر ما مواجه شدیم با یک اماره ای

جلسه ۵۵ – PDF جلسه پنجاه و پنجم مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – ادله قائلین به امتناع تعبد به ظن – دلیل دوم ابن قبه – بررسی دلیل دوم ابن قبه – محاذیر تعبد به ظن           ۱۴۰۲/۱۰/۱۰    دلیل دوم ابن قبه دلیل اول ابن قبه مبنی بر امتناع تعبد به ظن بیان شد و مورد بررسی قرار گرفت. دلیل دوم نیز مثل دلیل اول یا یک قیاس استثنایی است به این بیان که «لو جاز العمل بخبر الواحد للزم منه تحلیل الحرام و تحریم الحلال، لکن التالی باطل فالمقدم مثله»؛ و یا می‏تواند به صورت یک قیاس شکل اول بیان شود که تعبد به خبر واحد یا تعبد به ظن یا عمل به خبر واحد و ظن

جلسه ۵۴ – PDF جلسه پنجاه و چهارم  مقدمه دوم: امکان تعبد به ظن – ادله قائلین به امتناع تعبد به ظن – ادله ابن قبه – دلیل اول و بررسی آن   ۱۴۰۲/۱۰/۰۹     قائلین به امتناع تعبد به ظن در مقدمه دوم سخن از امکان تعبد به ظن بود. نتیجه بحث تا اینجا این شد که امکان وقوعی نسبت به تعبد به ظن وجود دارد. عرض کردیم با اینکه ادل دلیل بر امکان وقوعی وقوع شئ است، با این حال اگر ما ادله قائلین به امتناع را رد کنیم، قهرا امکان وقوعی ثابت می‏شود. بر این اساس محقق خراسانی در کفایه وجوهی را که برای امتناع تعبد به ظن ذکر شده بیان کردند. این وجوه طبق نظر