سخنان استاد نورمفیدی به مناسبت شروع سال تحصیلی

سخنان استاد نورمفیدی به مناسبت شروع سال تحصیلی

حضرت علی علیه السلام می‎فرماید: «كُلُّ وِعاءٍ يَضيقُ بِما جُعِلَ فيهِ إلاّ وِعاءُ العِلمِ ؛ فإنَّهُ يَتَّسِعُ بِهِ»
فضای هر ظرفی در اثر مظروف و محتوای خودش تنگ‎تر می‎شود الا ظرف دانش و علم که با دانش اندوزی و تحصیل علم فضای آن بازتر می شود.
هر ظرفی گنجایشی دارد، اگر در آن ظرف چیزی ریخته شود، به میزان چیزی که در آن ظرف ریخته می‏شود از گنجایش آن ظرف کم می‎شود، از یک لیوان خالی بگیرید تا یک حوض بزرگ یا یک استخر بزرگ که هرچه آب در آن‏ها ریخته شود از گنجایش آن‏ها کم خواهد شد، اما ظرف دانش و علم که عبارت از روح و نفس آدمی است، هرچه مظروفش بیشتر شود گنجایش و وسعتش بیشتر می‎شود. این هم خاصیت خود ظرف است که نفس آدمی است هم خاصیت مظروف است که عبارت است از علم پس هم مظروف و هم ظرف هر دو این خاصیت را دارند، این ظرفیت را دارند که وسعت پیدا کنند، هر علمی چه علم توحید و چه علم الهی و چه علوم غیر الهی این خصوصیت را دارند که در ظرف روح انسان که ریخته می‎شوند، باعث سعه وجودی و سعه روح انسان می‎شود، البته اینکه انسان بتواند علم الهی را تحصیل کند و علم توحید در او قدرت و قوت پیدا کند خیلی متفاوت است. آنچه که بیشتر مد نظر است علم الهی است، به ویژه علم توحید، علم توحید در واقع صرف برخی مفاهیم تصوری و تصدیقی نیست که ذهن انسان از این مفاهیم انباشته شود، علم توحید در واقع یک علم عملی است، منظور از علم عملی یعنی اینکه انسان به حسب واقع، با براهین و استدلال ها به توحید و وحدانیت مبدأ عالم و ما هو المؤثر فی العالم برسد و آنگاه با تمام وجود به این امر باور و ایمان قلبی پیدا کند، وقتی هم ایمان قلبی پیدا کرد و با تمام وجود آن را قبول کرد، آن وقت عبادتش، اعمالش و رفتاش همه رنگ و بوی الهی پیدا می‎کند، این باور هر چه قوی‏تر باشد، روح انسان سعه بیشتری پیدا می‎کند. در سایر علوم هم همینطور است، این خاصیت ظرف و مظروف است، هم ظرف این خاصیت را دارد و هم مظروف اما در باب علم الهی و توحید، آن علومی که اخلاق و انسانیت را در انسان قوی‏تر می‎کند این مسئله برجسته تر است. کسی که این علم در او قوی‎تر شود و بیشتر در این علم ممحض شود، علمی که در بطنش عمل هم وجود دارد، این شخص هرچه بیشتر بداند و هرچه بیشتر باور قلبی پیدا کند و هرچه بیشتر عامل به این علم باشد و رفتارش را در این چارچوب تنظیم کند، این شخص سعه وجودیش بیشتر می‎شود و به همین دلیل قرب بیشتری به حق‎تعالی پیدا می‎کند. قرب به حق‎تعالی که غایت خلقت این عالم است و غایت آفرینش انسان است و کمال سعادت انسانی در آن است، این با علم، آن هم علم توحید کمال پیدا می‎کند به این معنا که عمل را در انسان تقویت کند نه صرف برخی مفاهیم تصوری و تصدیقی و قضایا که خودش بیشتر باعث ظلمت است، بیشتر حجاب است، بیشتر انسان را از حقیقت دور می‏کند.
لذا اگر روح انسانی اینچنین است که می‎تواند اتساع و وسعت بیشتری پیدا کند، اگر علم این خصوصیت را دارد که موجب تنگ‏تر شدن ظرف خودش نمی‏شود مخصوصا علم توحید، بنابراین هرچه ما بیشتر برای تحصیل علم تلاش کنیم و هرچه بیشتر این ظرف روحمان را از علم و دانش انباشته‏تر کنیم، این ظرف وسیع‎تر می‏شود و خودش راه‎های تازه‏ای برای ما باز خواهد کرد، تحصیل علم و تحصیل دانش در هر شرایطی این اثر را دارد بنابراین چه در شرایطی که همه امور مهیا است و چه در شرایطی که تنگنا وجود دارد و سختی وجود دارد و انسان آنگونه که باید و شاید این امکان برایش فراهم نیست، در هر صورت اگر بخواهیم به کمال انسانی برسیم و اگر بخواهیم به مقام قرب حق‎تعالی برسیم و اگر بخواهیم از زندگی بهره ببریم و اگر بخواهیم بعد از یک عمر وقتی به گذشته خودمان باز می‎گردیم ببینیم که ضرر نکردیم و بهترین معامله را انجام دادیم باید از تحصیل علم دست بر نداریم، باید برای دانش اندوزی به خصوص مسیری که ما در آن هستیم، دائما در تکاپو و جنب و جوش باشیم.
اگر با این نگاه به مسئله تحصیل علم نگاه کنیم، دیگر مهم نیست که کسی ارزش این کار ما را بداند و یا نداند. زیرا یک سرمایه اندوزی واقعی است، اگر دانستند برای جامعه و مردم و برای دیگران ترغیب و تشویق خواهد بود و اگر ندانستند خسارتی متوجه ما نیست. فرق نمی‎کند شرایط، شرایط مطلوب باشد یا شرایط مطلوب نباشد، فرق نمی‎کند ما بازاء مالی داشته باشد یا نداشته باشد، اگر نگاه ما به تحصیل علم و دانش اینچنین باشد دیگر امور عارضی دیگر که در زندگی بشر پیش می‏آید، حالات مختلفی که برای انسان بوجود می‎آید یا شرایط مختلفی که برای انسان به وجود می‎آید یا سختی‎هایی که در معشیت وجود دارد مخصوصا در این ایام، درست است که این‎ها گاهی ره زن است و مانع از تعقیب این هدف است، انسان را از این راه و مسیر دل زده کند. به هر حال استقامت و صبر و بردباری و تحمل سختی‎ها در این مسیر خیلی می‎تواند ما را برای وصول به هدف کمک کند و باید سعی کنیم برای اغلب اوقاتمان برنامه ریزی داشته باشیم تا در این مسیر باشیم و دیگر توجیه و عذر و بهانه‎ای برای سستی در تحصیل علم و توقف در تحصیل نیاوریم.
خاصیت علم این است که آنچه که اندوخته نیز فرار می‎کند، بله ممکن است تذکر و یادآوری این دانسته‎ها را در ما حفظ کند، هم در ذهن و هم در مقام عمل، اگر مراقبت نباشد، هم خود قضایا و مفاهیم از ذهن فرار می‎کند، اینکه انسان دانسته‎های خودش را از یاد ببرد زیاد پیش می‎آید و اگر خدای نکرده مراقبت هم نکند باعث بعضی از رفتارها می شود و در مقام عمل هم باعث سقوط می‎شود، آن وقت همان چیزی که در گذشته روح ما را متسع کرده بود، اگر این مظروف از داخل این ظرف بیرون رود چه از حیث نظری و چه از حیث عملی این دوباره این ظرف را کوچک می‏کند، یعنی روحی که با اندوختن دانش عملی و نظری اتساع پیدا کرده بود و انسان به مقامات و کمالاتی رسیده بود، اگر در مقام عمل مراقبت نکند، اگر در مقام نظر ممارست نکند، این عدم ممارست و عدم مراقبت چه در بعد نظری و چه در بعد عملی باعث می‎شود روح و این ظرف مجددا برگردد، لذا شما می‎بینید انسان ممکن است از نردبان ترقی و کمال بالا رود، اما بعد از مدتی دوباره از این پله‎ها شروع می‎کند به پایین آمدن. انشاء الله خداوند متعال به همه ما توفیق دهد که بتوانیم با اندوختن علم حقیقی که علم الهی است به ویژه علم توحید و عمل به آن، روح خودمان را و این ظرف وجودی خودمان را وسعت دهیم و انشاء الله خداوند متعال عنایت کند و ما خودمان همت کنیم و از خداوند متعال،از ارواح طیبه اهل بیت علیهم السلام و از وجود مقدس بقیة الله الاعظم استمداد کنیم که این توفیق از ما سلب نشود.